10 Must Read Romance Books

ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസംഖ്യയുള്ള രണ്ടാമത്തെ സംസ്ഥാനമാണ് മറാഠികളുടെ നാടായ മഹാരാഷ്ട്ര. ഇന്ത്യയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ പ്രദേശമായതിനാൽ,സമൃദ്ധമായ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ കൊണ്ട് അനുഗ്രഹീതമാണ് മഹാരാഷ്ട്ര. അറബിക്കടലിനും പശ്ചിമഘട്ടത്തിനും ഇടയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാനത്തിന് സവിശേഷമായ ഒരു സ്ഥാനമുണ്ട്. വിനോദസഞ്ചാരികൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യേണ്ട ടൺ കണക്കിന് സ്ഥലങ്ങളും ആകർഷണങ്ങളുമുള്ള ഇന്ത്യയിലെ ഒരു പ്രധാന സംസ്ഥാനമാണിത്. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അത്തരം മികച്ച 10 സ്ഥലങ്ങളെ ചുവടെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നു. ## 1.മുംബൈ  മുമ്പ് 'ബോംബെ' എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന മുംബൈ മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാനത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരവും തലസ്ഥാനവുമാണ്. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള നഗരവും ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള 9-ാമത്തെ നഗരവുമാണ്. സ്വപ്നങ്ങളുടെ നഗരം എന്നാണ് മുംബൈയെ വിളിക്കുന്നത്. 7 ദ്വീപുകളുടെ ഒരു ശേഖരമായ ഈ നഗരം, മുംബാദേവിയുടെ പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഈ മഹാനഗരത്തിന്‍റെ ചരിത്രം ശിലായുഗം മുതലുള്ളതാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. മൗര്യ, ചാലൂക്യ, രാഷ്ട്രകൂട, മറാത്ത തുടങ്ങിയ പ്രമുഖ സാമ്രാജ്യങ്ങളുടെ ഭാഗമായിരുന്നു മുംബൈ. തുറമുഖ നഗരമായതിനാൽ മുംബൈ ഒരു വ്യാപാര പാതയായി വളർന്നു. ഫാഷനബിൾ വസ്ത്രങ്ങൾക്കും അനുകരണ ആഭരണങ്ങൾക്കും മുംബൈ പ്രശസ്തമാണ്. ഗേറ്റ്‌വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ, ഛത്രപതി ശിവജി ടെർമിനസ് (വിക്ടോറിയ ടെർമിനസ്), എലിഫന്‍റ് ഗുഹകൾ, കൻഹേരി ഗുഹകൾ, ഹാജി അലി ദർഗ, സിദ്ധിവിനായക ക്ഷേത്രം, ജുഹു ബീച്ച്, മാർവ് ബീച്ച്, മറൈൻ ഡ്രൈവ്, ചൗപാട്ടി, ഫിലിം സിറ്റി, മണിഭവൻ ഗാന്ധി സംഗ്രഹാലയ, ബാബുൽനാഥ് ക്ഷേത്രം, മൗണ്ട് മേരി ചർച്ച് എന്നിവ മുംബൈയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട സ്ഥലങ്ങളാണ്. ## 2.ഔറംഗബാദ്  മുഗൾ ചക്രവർത്തിയായ ഔറംഗസേബിന്‍റെ പേരില്‍ അറിയപ്പെടുന്ന ഔറംഗബാദ് എന്ന നഗരം മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ്.മുഗളന്മാരുടെയും ഹൈദരാബാദിലെ മുസ്ലീം സംസ്കാരവും ഈ നഗരത്തിന്‍റെ സംസ്കാര രൂപീകരണത്തില്‍ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്. മറാത്തി, ഉറുദു എന്നിവയാണ് ഇവിടെ സംസാരിക്കുന്ന പ്രധാന ഭാഷകൾ. അഹമ്മദ് നഗറിലെ മുർതാസ നിസാം ഷായുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന മാലിക് അംബാറാണ് എഡി 1610-ൽ ഈ നഗരം സ്ഥാപിച്ചത്. യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക സ്ഥലങ്ങളായ അജന്ത-എല്ലോറ ഗുഹകൾ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട നഗരമാണ് ഔറംഗബാദ്. ബിസി രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിനും എഡി ആറാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിലാണ് ഈ ഗുഹകൾ കൊത്തിയെടുത്തതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഈ ഗുഹകൾ ഇപ്പോൾ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവ്വേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ സംരക്ഷണത്തിലാണ്. അജന്ത എല്ലോറ ഗുഹകള്‍ കൂടാതെ ദൗലതാബാദ് ഫോർട്ട്, ബീബി കാ മഖ്ബറ, ജമാ മസ്ജിദ്, പഞ്ചക്കി, ദേവഗിരി ഫോർട്ട്, ഘൃഷ്ണേശ്വര ക്ഷേത്രം, സലിം അലി പക്ഷി സങ്കേതം എന്നിവയാണ് ഔറംഗബാദില്‍ കാണേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങള്‍. ## 3.നാസിക്ക്  മഹാരാഷ്ട്രയുടെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മേഖലയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു മതപരമായ നഗരമാണ് നാസിക്. സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 700 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നാസിക്ക് ഇന്ത്യയുടെ വൈൻ തലസ്ഥാനം എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഗോദാവരി നദിയുടെ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. വിവിധ ഭരണാധികാരികളുടെ ഭരണകാലത്ത് നിർമ്മിച്ച നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് നാസിക്ക്. ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ ഈ സ്ഥലം നിരവധി തവണ പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ 12 വർഷത്തിലൊരിക്കൽ ഇന്ത്യയിലെ കുംഭമേളയ്ക്ക് ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്ന നഗരങ്ങളിലൊന്നായി നാസിക്ക് പ്രശസ്തമാണ്. പവിത്രമായതും ഹൈന്ദവ പുരാണങ്ങളിൽ വളരെ പ്രാധാന്യമുള്ളതുമായ പുരാതന ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ഒരു വലിയ നിര ഈ നഗരത്തിലുണ്ട്. മതപരമായ പ്രാധാന്യത്തിനുപുറമെ, നാസിക്കിൽ നിരവധി മുന്തിരിത്തോട്ടങ്ങളും ഉണ്ട്. അത് ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ വ്യാപിച്ചു കിടക്കുന്നു. പഞ്ചവടി, സോമേശ്വർ, രാം കുണ്ഡ്, മുക്തിധാം ക്ഷേത്രം, നാണയ മ്യൂസിയം, പാണ്ഡവ്‌ലേനി ഗുഹകൾ, സിന്നാർ, അഞ്ജനേരി, ത്രയംബകേശ്വർ എന്നിവ നാസിക്കില്‍ കാണേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. ## 4.പൂണെ  പേഷ്വാകളുടെ നാടെന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന പൂണെ, ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്‍റെ കാലം മുതൽ സാംസ്കാരികമായും ചരിത്രപരമായും ഒരു പ്രധാന സ്ഥാനം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. പുണ്യ-നഗരി അല്ലെങ്കിൽ ഡെക്കാൻ രാജ്ഞി എന്നാണ് പൂണെ മുമ്പ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. മുമ്പ്, പൂണെ ഭരിച്ചിരുന്നത് രാഷ്ട്രകൂടരാണ്. ഇത് ദേവഗിരിയിലെ യാദവ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ ഭാഗമായിരുന്നു. മറ്റൊരുകാലത്ത് ശിവാജി മഹാരാജ് സ്ഥാപിച്ച മറാത്താ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ ശക്തികേന്ദ്രമായിരുന്നു പൂണെ. മഹാരാഷ്ട്രയുടെ സാംസ്കാരിക തലസ്ഥാനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന പൂണെ, ശാസ്ത്രീയ സംഗീതം, ആത്മീയത, നാടകം, കായികം, സാഹിത്യം തുടങ്ങിയ സാംസ്കാരിക പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്. പൂണെ നഗരം ഐടി, നിർമ്മാണം, ഓട്ടോമൊബൈൽ വ്യവസായങ്ങൾ, പ്രശസ്തമായ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കും പേരുകേട്ടതാണ്. മറാഠാ കാലഘട്ടത്തിലെ അതിമനോഹരമായ ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങളും വിനോദസഞ്ചാര താൽപര്യമുള്ള നിരവധി സ്ഥലങ്ങളും ഈ നഗരത്തെ വൈവിധ്യ സമ്പന്നമാക്കുന്നു. ശനിവർ വാഡ, സിൻഹഗഡ് ഫോർട്ട്, ഓഷോ ആശ്രമം, ദഗ്ദുഷേത് ഗണപതി, പാടലേശ്വർ ഗുഹാക്ഷേത്രം, രാജീവ് ഗാന്ധി സുവോളജിക്കൽ പാർക്ക്, ഷിൻഡെ ഛത്രി, രാജാ ദിനകർ കേൽക്കർ മ്യൂസിയം, നാഷണൽ വാർ മ്യൂസിയം, ബണ്ട് ഗാർഡൻ, സരസ് ബാഗ്, പാർവതി ഹിൽ, ആഗാ ഖാൻ പാലസ്, രാജ്ഗഡ് കോട്ട, കൂടാതെ ദർശൻ മ്യൂസിയം എന്നിവ പൂണെയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട ചില പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. ## 5.മഹാബലേശ്വര്‍  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഒരു ഹിൽ സ്റ്റേഷനാണ് മഹാബലേശ്വർ. ചരിഞ്ഞ കൊടുമുടികളും ചുറ്റുമുള്ള കാടുകളും ഉള്ള സമതലങ്ങളുടെ വിശാലമായ കാഴ്ച മഹാബലേശ്വര്‍ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് ബോംബെ പ്രസിഡൻസിയുടെ വേനൽക്കാല തലസ്ഥാനമായി മാറിയ മഹാബലേശ്വർ 1829-30 വര്‍ഷങ്ങളിലാണ് ഇന്നത്തെ രീതിയില്‍ നിലവില്‍ വന്നത്. നേരത്തെ, ഇത് മാൽക്കം പേത്ത് എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. മഹാരാഷ്ട്ര, കർണാടക, തെലങ്കാന, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ ഒഴുകുന്ന കൃഷ്ണ നദിയുടെ ഉറവിടമാണ് മഹാബലേശ്വർ. പഴയ മഹാബലേശ്വറിലെ പഞ്ച് ഗംഗാ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഒരു പശുവിന്‍റെ പ്രതിമയുടെ വായിൽ നിന്ന് ഒഴുകിയതാണ് നദിയുടെ ഉറവിടം എന്നാണ് ഐതീഹ്യം. കൃഷ്ണനദിയിൽ ലയിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് മറ്റ് നാല് നദികളും ഇവിടെ നിന്ന് ഒഴുകുന്നു. കൊയാന, വെണ്ണ (വേണി), സാവിത്രി, ഗായത്രി എന്നിവയാണവ. കോട്ടകൾ, ക്ഷേത്രങ്ങൾ, തടാകങ്ങൾ തുടങ്ങി നിരവധി വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങൾ മഹാബലേശ്വറിൽ ഉണ്ട്. പ്രതാപ്ഗഡ് കോട്ട, വെണ്ണ തടാകം, മഹാബലേശ്വർ ക്ഷേത്രം, കൃഷ്ണഭായി ക്ഷേത്രം, ലിംഗമാല വെള്ളച്ചാട്ടം, തപോള, പാഞ്ച്ഗനി എന്നിവ മഹാബലേശ്വറിലെ പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. പ്രകൃതി ഭംഗി ആസ്വദിക്കാന്‍ നിരവധി വ്യൂ പോയിന്‍റുകളും ഉണ്ട് ഇവിടെ. ആർതേഴ്‌സ് സീറ്റ്, വിൽസൺ പോയിന്‍റ്, കേറ്റ്സ് പോയിന്‍റ്, എലിഫന്‍റ് ഹെഡ് പോയിന്‍റ്, കൊണാട്ട് പീക്ക്, ബോംബെ പോയിന്‍റ് എന്നിവ ജനപ്രിയ വ്യൂ പോയിന്‍റുകളാണ്. സ്ട്രോബെറി, മൾബറി എന്നിവയുടെ കൃഷിക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് മഹാബലേശ്വർ. ## 6.മാഥേരാൻ  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ റായ്ഗഡ് ജില്ലയിലെ ഒരു ചെറിയ ഹിൽസ്റ്റേഷനാണ് മാഥേരാൻ. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഏറ്റവും മികച്ച മൺസൂൺ ഡെസ്റ്റിനേഷനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. തണുത്തതും ഈർപ്പം കുറഞ്ഞതുമായ കാലാവസ്ഥയ്ക്ക് ഈ നഗരം പ്രശസ്തമാണ്. എഡി 1850-ൽ താനെ ജില്ലയുടെ അന്നത്തെ ജില്ലാ കളക്ടറായിരുന്ന ഹഗ് പോയിന്‍റ്സ് മാലെറ്റാണ് മാഥേരാൻ വികസിപ്പിച്ചത്. ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ വേനൽക്കാല റിസോർട്ടായി ബോംബെ ഗവർണറായിരുന്ന എൽഫിൻസ്റ്റൺ പ്രഭു ഈ സ്ഥലം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. 'നെറ്റിയിലെ വനം' എന്നർത്ഥം വരുന്ന മാഥേരാൻ, ഭാരത സർക്കാരിന്‍റെ പരിസ്ഥിതി-വന മന്ത്രാലയം പ്രഖ്യാപിച്ച ഒരു പരിസ്ഥിതി ലോല പ്രദേശമാണ്. ഏഷ്യയിലെ ഏക ഓട്ടോമൊബൈൽ ഫ്രീ ഹിൽ സ്റ്റേഷനാണിത്. മാഥേരാൻ നഗരത്തിലേക്ക് സ്വകാര്യ വാഹനങ്ങൾ അനുവദിക്കില്ല. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്‍റെ കൊടുമുടികളുടെ വിശാലദൃശ്യം പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന 38 വ്യൂ പോയിന്‍റുകൾക്ക് മാഥേരാൻ പ്രശസ്തമാണ്. പോർക്കുപൈൻ പോയിന്‍റ്, പനോരമ പോയിന്‍റ്, എക്കോ പോയിന്‍റ്, ഷാർലറ്റ് ലേക്ക്, കിംഗ് ജോർജ് പോയിന്‍റ്, ലൂയിസ പോയിന്‍റ്, മങ്കി പോയിന്‍റ്, പേമാസ്റ്റർ പാർക്ക്, പാന്തേഴ്‌സ് ഗുഹകൾ, റാംബോഗ് പോയിന്‍റ്, ഹാർട്ട് പോയിന്‍റ് തുടങ്ങിയവ മാഥേരാനില്‍ സന്ദർശിക്കേണ്ട ചില പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. `_BANNER_` ## 7.കോലാപൂര്‍  പഞ്ചഗംഗ നദിയുടെ തീരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നഗരമാണ് കോലാപൂര്‍. മറാത്ത സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ ഹൃദയമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഈ നഗരം മറാത്തികളുടെ വിവിധ ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങൾക്കും സാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിനും പേരുകേട്ടതാണ്. ദേവീഭാഗവത പുരാണത്തിൽ കൊല്ലമ്മയുടെ ആരാധനാലയമായി ഈ പുരാതന നഗരത്തെ പരാമർശിക്കുന്നു. മഹാലക്ഷ്മി ദേവിയാൽ വധിക്കപ്പെട്ട അസുരനായ കോലാസൂരിന്‍റെ പുരാണ കഥയിൽ നിന്നാണ് നഗരത്തിന് ഈ പേര് ലഭിച്ചത്. നഗരത്തിന്‍റെ കാവൽ ദേവതയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മഹാലക്ഷ്മി ദേവിയുടെ ബഹുമാനാർത്ഥം പ്രസിദ്ധമായ ഒരു മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം ഇവിടെയുണ്ട്. കോലാപുരി ചപ്പലുകൾ, കോലാപുരി ആഭരണങ്ങൾ, കോലാപുരി പാചകരീതികൾ എന്നിവയ്ക്ക് കോലാപൂർ ലോകമെമ്പാടും അറിയപ്പെടുന്നു. രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും പഴയ നാഗരികതകളിലൊന്നാണ് കോലാപൂർ. മൗര്യന്മാർ, ചാലൂക്യർ, രാഷ്ട്രകൂടർ, ശിലാഹർ, യാദവർ തുടങ്ങിയ നിരവധി ഇന്ത്യൻ രാജവംശങ്ങളാണ് ഈ നഗരം ഭരിച്ചിരുന്നത്. ദക്ഷിണ കാശി എന്ന് പലപ്പോഴും വിളിക്കപ്പെടുന്ന കോലാപൂർ ഒരു പ്രധാന ആത്മീയ കേന്ദ്രമാണ്. മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം ഉൾപ്പെടെ മധ്യകാല ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള ധാരാളം ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഇവിടെയുണ്ട്. ടെംബ്ലൈ ക്ഷേത്രം, ഭവാനി മണ്ഡപം, ന്യൂ പാലസ് മ്യൂസിയം, ജ്യോതിബ ക്ഷേത്രം, ശ്രീ ബിങ്കംബി ഗണേഷ് മന്ദിർ, രങ്കല തടാകം, കോപേശ്വര ക്ഷേത്രം, പൻഹാല ഫോർട്ട്, ശാലിനി പാലസ്, സിദ്ധഗിരി ഗ്രാമ്ജീവന മ്യൂസിയം, ടൗൺ ഹാൾ മ്യൂസിയം, സാഗരേശ്വര് വന്യജീവി സങ്കേതം, രാധാനഗരി വന്യജീവി സങ്കേതം എന്നിവയാണ്. കോലാപൂരിലെ പ്രമുഖ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങൾ. ## 8.ഷിര്‍ദി  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അഹമ്മദ്‌നഗർ ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു തീർത്ഥാടന നഗരമാണ് ഷിർദി. ഷിർദ്ദി സായി ബാബയുടെ ക്ഷേത്രമാണ് ഷിർദ്ദി, ഇവിടം ഭക്തരുടെ പ്രധാന ആകർഷണമാണ്. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന സായിബാബ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ സന്യാസിമാരിൽ ഒരാളായാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. 16 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ സായി ബാബ ഷിർദി സന്ദർശിക്കുകയും 1918-ൽ മരിക്കുന്നതുവരെ അവിടെ തങ്ങുകയും ചെയ്തു. സായി ബാബ ഈ ചെറിയ ഗ്രാമത്തെ തന്‍റെ ഭക്തർക്കുള്ള ഒരു പുണ്യ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റി. ഷിർദി ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിൽ ഗുരുസ്ഥാൻ, സമാധി മന്ദിർ, ദ്വാരകാമായി, ചാവടി, ലെന്ദി ബാഗ് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. മാരുതി ക്ഷേത്രം, ഖണ്ഡോബ മന്ദിർ, സായ് ഹെറിറ്റേജ് വില്ലേജ്, ശനിസിംഗനാപൂർ എന്നിവയാണ് ഷിർദ്ദിയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട മറ്റ് സ്ഥലങ്ങൾ. ## 9.രത്നഗിരി  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അറബിക്കടലിനോട് ചേർന്നുള്ള ഒരു തുറമുഖ നഗരമാണ് രത്നഗിരി. രത്‌നഗിരി ജില്ല വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് ഏറ്റവും മനോഹരമായ ബീച്ചുകൾ, ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങൾ, ശാന്തമായ ക്ഷേത്രങ്ങൾ എന്നിവയുടെ രൂപത്തിൽ ഏറ്റവും വൈവിധ്യമാർന്ന ആകർഷണങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, രത്നഗിരിയിലെ ബീച്ചുകൾ മറ്റെല്ലാ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളിലും ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നു. രത്നഗിരിയിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ബീച്ചാണ് മാണ്ഡവി ബീച്ച്. പവാസ് ബീച്ച്, ഗണേഷ്ഗുലെ ബീച്ച്, ഭാത്യെ ബീച്ച്, ഗണപതിപുലെ ബീച്ച് എന്നിവയാണ് രത്നഗിരിയിലെയും പരിസരങ്ങളിലെയും മറ്റ് പ്രശസ്തമായ ബീച്ചുകൾ. ബീച്ചുകൾക്ക് പുറമെ രത്‌നദുർഗ് ഫോർട്ട്, തിബാവ് പാലസ്, ഗേറ്റ്‌വേ ഓഫ് രത്‌നഗിരി, സ്വയംഭൂ ഗണപതി ക്ഷേത്രം, വിജയദുർഗ് ഫോർട്ട്, ജയ്ഗഡ് ഫോർട്ട്, ലൈറ്റ്‌ഹൗസ് തുടങ്ങിയ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളും രത്‌നഗിരിയിലുണ്ട്. ## 10.ഇഗത്പുരി  പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സഹ്യാദ്രി മലനിരകളിൽ സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 1900 അടി ഉയരത്തിലാണ് ഇഗത്പുരി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. എല്ലാ വശങ്ങളിൽ നിന്നും പർവതങ്ങളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഇഗത്പുരി നഗരം മനോഹരമായ സൗന്ദര്യത്താൽ അനുഗ്രഹീതമാണ്. മനോഹരമായ ക്ഷേത്രങ്ങൾ, മനോഹരമായ പഴയ കോട്ടകൾ, മനോഹരമായ കാലാവസ്ഥ, ഗംഭീരമായ പർവതങ്ങൾ, മനോഹരമായ പ്രകൃതിദൃശ്യങ്ങൾ എന്നിവയാൽ അലങ്കരിച്ച ഈ ഹിൽ‌സ്റ്റേഷൻ കണ്ണുകൾക്ക് ഒരു വിരുന്നാണ്. ഇഗത്പുരി വിപാസന ഇന്റർനാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് മെഡിറ്റേഷന്‍റെ ആസ്ഥാനമായതിനാൽ സമാധാനവും ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവനവും ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്കിടയിൽ ഈ മലയോര നഗരം പ്രശസ്തി നേടിയിട്ടുണ്ട്. ഭട്‌സ റിവർ വാലി, ക്യാമല്‍ താഴ്‌വര, ത്രിംഗൽവാഡി കോട്ട, ഘടൻദേവി ക്ഷേത്രം, വൈതർണ അണക്കെട്ട് എന്നിവയാണ് ഇഗത്പുരിയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ. സമ്പന്നമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകവും ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യവും മഹാരാഷ്ട്രയിലുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ പ്രധാന സംസ്ഥാനങ്ങളിലൊന്നും വിവിധ സാംസ്കാരികവും ആധുനികവുമായ കലകളുടെ കേന്ദ്രവുമാണ് മഹാരാഷ്ട്ര. മുകളില്‍ പറയുന്നവ കൂടാതെ അലിബാഗ്, സോലാപുര്‍, ഖണ്ടാല, ലോനാവ്ല, പഞ്ചാഗ്നി എന്നീ സ്ഥലങ്ങളും മഹാരാഷ്ട്രയില്‍ കാണാവുന്നതാണ്.

ഇന്ത്യയുടെ വിനോദസഞ്ചാര ഭൂപടത്തിൽ കർണാടകയ്ക്ക് ഒരു പ്രധാന സ്ഥാനമുണ്ട്. പടിഞ്ഞാറൻ തീരത്തിനും ഡെക്കാൻ പീഠഭൂമിക്കും ഇടയിൽ കിടക്കുന്ന സംസ്ഥാനത്തിന് കാടുകൾ, കുന്നുകൾ, ക്ഷേത്രങ്ങൾ,ഗുഹകൾ,ബീച്ചുകൾ,നദീതീരങ്ങൾ,തടാകങ്ങൾ,കോഫി എസ്റ്റേറ്റുകൾ, വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങൾ അങ്ങനെ പലതും ഉണ്ട്. സാംസ്കാരിക വൈവിധ്യവും ചരിത്രപരമായ ഭൂതകാലവുമുള്ള കർണാടക സഞ്ചാരികൾക്ക് പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാനുള്ള സമ്പന്നമായ ഇടമാണ്. കര്‍ണാടകയില്‍ സന്ദര്‍ശിക്കേണ്ട മികച്ച 10 സ്ഥലങ്ങള്‍ ആണ് ചുവടെ കൊടുക്കുന്നത്. ## 1. മൈസൂര്‍  കർണാടകയിലെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ നഗരമാണ് മൈസൂർ. 1399 നും 1947 നും ഇടയിൽ മൈസൂർ സംസ്ഥാനം ഭരിച്ച മൈസൂർ മഹാരാജാസിന്‍റെ പഴയ തലസ്ഥാനമാണ് മൈസൂർ. കൊട്ടാരങ്ങൾ, പൈതൃക കെട്ടിടങ്ങൾ, ക്ഷേത്രങ്ങൾ എന്നിവയാൽ മൈസൂർ ഇപ്പോഴും പഴയ ലോക ചാരുത നിലനിർത്തുന്നു. വടക്ക് നിന്ന് തെക്ക് വരെ കുന്നുകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട മൈസൂര്‍, കൊട്ടാരങ്ങളുടെ നഗരം എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. കർണാടകയുടെ സാംസ്കാരിക തലസ്ഥാനം എന്നും ഈ നഗരം അറിയപ്പെടുന്നു. മൈസൂർ കൊട്ടാരം, ചാമുണ്ഡി ഹിൽ ടെംപിൾ, മൈസൂർ മൃഗശാല എന്നിവയാണ് മൈസൂരിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ സ്ഥലങ്ങൾ. മൈസൂരിനടുത്തുള്ള പ്രധാന ആകർഷണങ്ങളാണ് ശ്രീരംഗപട്ടണവും ബൃന്ദാവൻ ഗാർഡനും. ## 2. ബെംഗളൂരു  കർണാടകയുടെ തലസ്ഥാനവും ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ജനസാന്ദ്രതയുള്ള മൂന്നാമത്തെ നഗരവുമാണ് ബാംഗ്ലൂർ. നഗരത്തിൽ സ്ഥാപിതമായ ധാരാളം ഐടി സാങ്കേതിക കമ്പനികൾ കാരണം ബാംഗ്ലൂരിനെ ഇന്ത്യയുടെ സിലിക്കൺ വാലി എന്ന് വിളിക്കാറുണ്ട്. 'കാവൽക്കാരുടെ നഗരം' എന്നർത്ഥം വരുന്ന 'ബെംഗളൂരു' എന്ന കന്നട നാമത്തിലാണ് നഗരം ഇപ്പോൾ അറിയപ്പെടുന്നത്. ബാംഗ്ലൂർ എന്ന ആധുനിക നഗരം 400 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് യെലഹങ്കയിലെ വിജയനഗര തലവനായ കെംപെ ഗൗഡ സ്ഥാപിച്ചതാണ്. എയ്‌റോസ്‌പേസ്, ഇലക്‌ട്രോണിക്‌സ്, പ്രതിരോധം, പ്രധാനമായും സോഫ്റ്റ്‌വെയർ സേവനങ്ങൾ തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ ഇന്ത്യയിൽ അതിവേഗം വളരുന്ന വ്യാവസായിക വാണിജ്യ കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ബാംഗ്ലൂര്‍. ലാൽബാഗ് ഗാർഡൻ, കബ്ബൺ പാർക്ക്, ടിപ്പു സുൽത്താന്‍റെ കൊട്ടാരം, ബാംഗ്ലൂർ പാലസ്, നന്തി ഹിൽസ്, ബന്നാർഘട്ട നാഷണൽ പാർക്ക്, വിധാന്‍ സൗധ, വിശ്വേശ്വരയ്യ മ്യൂസിയം, എച്ച്എഎൽ എയ്‌റോസ്‌പേസ് മ്യൂസിയം, ഇസ്‌കോൺ ക്ഷേത്രം എന്നിവ ബാംഗ്ലൂരില്‍ കണ്ടിരിക്കേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. ## 3. ഹംപി  വടക്കൻ കർണാടകത്തിലെ തുംഗഭദ്ര നദിയുടെ തീരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു പുരാതന ഗ്രാമമാണ് ഹംപി. യുനെസ്‌കോയുടെ ലോക പൈതൃക പട്ടികയിൽ ഇടംനേടിയ പ്രശസ്തമായ സ്ഥലമാണ് ഹംപി. വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ മുൻ തലസ്ഥാനമായ വിജയനഗര നഗരത്തിന്‍റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾക്കിടയിലാണ് ഹംപി ഗ്രാമം നിലകൊള്ളുന്നത്. വിജയനഗര ഭരണാധികാരികളുടെ വാസ്തുവിദ്യാ വൈഭവം പ്രകടമാക്കുന്ന അതിമനോഹരമായ ചില കെട്ടിടങ്ങളും സൈറ്റുകളും ഹംപിയിലുണ്ട്. ഹംപിയിലെ ആദ്യ വാസസ്ഥലം എ ഡി ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലേതാണ്. വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ തലസ്ഥാനമായിരുന്ന ഹംപി, 1343 മുതൽ 1565 വരെ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഭാഗമായിരുന്നു. മറ്റ് ദേശങ്ങളില്‍ നിന്ന് അതിനെ സംരക്ഷിക്കാൻ ഒരു വലിയ സൈന്യത്തെ തന്നെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. പരുത്തി, സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങൾ, രത്നക്കല്ലുകൾ എന്നിവയുടെ വ്യാപാര കേന്ദ്രമായി ഹംപി പിന്നീട് വളർന്നു. 15-ഉം 16-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നവും വലുതുമായ നഗരങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു ഹംപി. കൃഷ്ണദേവരായരുടെ മരണശേഷം, ആക്രമണം നടത്തിയ ഡെക്കാൻ സുൽത്താനേറ്റ് സൈന്യം ഹംപി നശിപ്പിക്കുകയും ഒരു വർഷത്തോളം ആക്രമണം തുടരുകയും ചെയ്തു. പഴയ നഗരത്തിലെ മറ്റ് നിരവധി സ്മാരകങ്ങൾക്കൊപ്പം ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ വിരൂപാക്ഷ ക്ഷേത്രവും ഹംപിയില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. പ്രധാന ഹംപി ക്ഷേത്രത്തിന്‍റെ തെക്ക് ഭാഗത്തുള്ള ഹേമകൂട കുന്നിൽ ആദ്യകാല അവശിഷ്ടങ്ങൾ, ജൈന ക്ഷേത്രങ്ങൾ, നരസിംഹ ഭഗവാന്‍റെ ഏകശിലാ ശിൽപം എന്നിവ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. പ്രശസ്തമായ വിതല ക്ഷേത്രവും ഇവിടെ സഞ്ചാരികള്‍ക്ക് കാണാവുന്ന സ്ഥലമാണ്. ## 4. ഉഡുപ്പി  പശ്ചിമഘട്ട മലനിരകൾക്കും അറബിക്കടലിനും ഇടയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഉഡുപ്പി അതിമനോഹരമായ സൗന്ദര്യത്തിന്‍റെ നാടാണ്. ഉഡുപ്പി രണ്ട് കാര്യങ്ങൾക്ക് പ്രസിദ്ധമാണ്, ക്ഷേത്രങ്ങളും ഭക്ഷണവും. ഉഡുപ്പിയിലെ മനോഹരവും വലുതുമായ ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഭക്തരെ ആകർഷിക്കുന്നു. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മഹാനായ തത്ത്വചിന്തകനായ മാധവാചാര്യയാണ് ഉഡുപ്പി കൃഷ്ണ മഠം സ്ഥാപിച്ചത്. ഇന്ത്യയിലെമ്പാടുമുള്ള തീർത്ഥാടകരെ ആകർഷിക്കുന്ന ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം ദ്വൈത ദർശനത്തിന്‍റെ കേന്ദ്രം കൂടിയാണ്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ആഭരണങ്ങളാൽ അലങ്കരിച്ച കൃഷ്ണഭഗവാന്‍റെ ആകർഷകമായ വിഗ്രഹമുണ്ട്. ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രത്തിലെ മറ്റൊരു ആകർഷണം കനകന കിണ്ടി എന്നു പറയുന്ന കനകന്‍റെ ജനല്‍ ആണ്. ഇത് ശ്രീകൃഷ്ണൻ തന്‍റെ ഭക്തനായ കനകദാസന് ദർശനം നൽകിയതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന ഒരു ചെറിയ ജാലകമാണ്. യെല്ലൂരിനടുത്ത് 1000 വർഷത്തിലേറെ പഴക്കമുണ്ടെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന മറ്റൊരു ശിവക്ഷേത്രവുമുണ്ട്. ഉഡുപ്പി, ലോകപ്രശസ്തമായ ഉഡുപ്പി പാചകരീതിയുടെ പര്യായമാണ്, അത് ഇന്ത്യയിലുടനീളം ഉഡുപ്പി ഭക്ഷണശാലകളില്‍ ലഭ്യമാണ്. ദോശകൾക്കും ഇഡ്‌ലികൾക്കും മറ്റ് ലഘുഭക്ഷണങ്ങൾക്കും പേരുകേട്ടതാണ് ഉഡുപ്പി പാചകരീതി. മാൽപെ ബീച്ച്, കാപ്പ് ബീച്ച്, സെന്‍റ് മേരീസ് ഐലൻഡ് എന്നിവയാണ് ഉഡുപ്പിയില്‍ സന്ദര്‍ശിക്കേണ്ട മറ്റ് പ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ. ## 5. ഗോകര്‍ണ  കർണാടകയുടെ വടക്കുഭാഗത്തായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ചെറിയ ക്ഷേത്ര നഗരമായ ഗോകർണ ക്ഷേത്രങ്ങൾക്കും ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും മനോഹരമായ ബീച്ചുകൾക്കും പേരുകേട്ടതാണ്. ഈ പട്ടണത്തിലെ പ്രധാന തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാണ് മഹാബലേശ്വരയിലെ ശിവക്ഷേത്രം. പശുവിന്‍റെ ചെവി എന്നർത്ഥം വരുന്ന ഗോ, കർണ്ണ എന്നീ രണ്ട് പദങ്ങളിൽ നിന്നാണ് ഗോകർണം എന്ന പേര് ലഭിച്ചത്. ബ്രഹ്മാവ് പാതാള ലോകത്തേക്ക് അയച്ചതിന് ശേഷം ശിവൻ പശുവിന്‍റെ ചെവിയിൽകൂടി തിരിച്ചു വന്നു എന്നാണ് പുരാണങ്ങളില്‍ പറയുന്നത്. ശിവ ക്ഷേത്രങ്ങളുള്ള ഈ സ്ഥലത്തിന് അങ്ങനെ ആ പേര് ലഭിച്ചു എന്നു പറയപ്പെടുന്നു. മഹാബലേശ്വര ക്ഷേത്രം കൂടാതെ മഹാ ഗണപതി ക്ഷേത്രം, ഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രം, വരദരാജ ക്ഷേത്രം, വെങ്കിട്ടരമണ ക്ഷേത്രം എന്നിവയാണ് സന്ദർശിക്കേണ്ട മറ്റ് ക്ഷേത്രങ്ങൾ. ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ക്ക് പുറമെ ബീച്ചുകള്‍ക്കും പേര് കേട്ടതാണ് ഗോകര്‍ണ. ഓം ബീച്ച്, കുഡ്ലെ ബീച്ച്, ഗോകർണ ബീച്ച്, ഹാഫ് മൂൺ ബീച്ച്, പാരഡൈസ് ബീച്ച് എന്നിവയാണ് ഇവിടുത്തെ അഞ്ച് പ്രധാന ബീച്ചുകൾ. അഞ്ച് ബീച്ചുകളിൽ ഏറ്റവും വലുതാണ് കുഡ്ലെ ബീച്ച്. കർണാടകയിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ, സർഫർമാർക്കിടയിൽ വളരെ ജനപ്രിയമായ ബീച്ചാണ് ഓം ബീച്ച്. വിശുദ്ധ ഓം ചിഹ്നത്തിന്‍റെ സ്വാഭാവിക രൂപീകരണം കൊണ്ടാണ് ബീച്ചിന് ഈ പേര് ലഭിച്ചത്. ## 6. കൂര്‍ഗ്  പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്‍റെ ചരിവുകളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കൂർഗ് 'കുടഗ്' എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നു. ഒരു കുന്നിൻ പ്രദേശമായ ഇത് പച്ചപ്പ് നിറഞ്ഞ ചുറ്റുപാടുകൾക്കും സുഖകരമായ കാലാവസ്ഥയ്ക്കും പേരുകേട്ടതാണ്. ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാപ്പി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന സ്ഥലമാണ് കൂർഗ്. കൂടാതെ, ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ മഴ ലഭിക്കുന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. കൊടവ, തുളു, ഗൗഡ, മാപ്ല തുടങ്ങിയ വ്യത്യസ്ത സമുദായങ്ങൾ അടങ്ങുന്നതാണ് കുടക് ജില്ല. അതിൽ സാമ്പത്തികമായും രാഷ്ട്രീയമായും ഏറ്റവും വലിയത് കൊടവ സമുദായമാണ്. കൂര്‍ഗിന്‍റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ കൃഷി, കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങൾ, വനം, ടൂറിസം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. മൂടൽമഞ്ഞ് നിറഞ്ഞ കുന്നുകൾ, സമൃദ്ധമായ വനം, തേയില, കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങൾ, ഓറഞ്ച് തോട്ടങ്ങൾ എന്നിവ കൂർഗിനെ അവിസ്മരണീയമായ അവധിക്കാല കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുന്നു. ഇവിടെ മൂന്ന് വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങളും (തലകാവേരി, പുഷ്പഗിരി, ബ്രഹ്മഗിരി സാങ്ച്വറികൾ) ഒരു ദേശീയോദ്യാനവും (നാഗർഹോള നാഷണൽ പാർക്ക്) ഉണ്ട്. താണ്ടിയാണ്ടമോൾ, ബ്രഹ്മഗിരി, പുഷ്പഗിരി തുടങ്ങിയ കൊടുമുടികളുള്ള കൂർഗ് ട്രെക്കിംഗ് പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും പ്രശസ്തമാണ്. രാജാസ് സീറ്റ്, ആബി വെള്ളച്ചാട്ടം, ഇരുപ്പ് വെള്ളച്ചാട്ടം, ഓംകാരേശ്വര ക്ഷേത്രം, ബൈലക്കുപ്പെ, തലകാവേരി, ദുബാരെ എന്നിവയാണ് കൂർഗില്‍ സന്ദര്‍ശിക്കേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ. കൂർഗിൽ തീർച്ചയായും സന്ദർശിക്കേണ്ട വിവിധ ബുദ്ധ വിഹാരങ്ങളുമുണ്ട്. `_BANNER_` ## 7. ബേലൂര്‍ ഹലേബിടു  കർണാടകയിലെ ഹാസൻ ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ ഒരു ക്ഷേത്രനഗരമാണ് ബേലൂർ. ചെന്നകേശവ പ്രതിഷ്ഠയുള്ള പ്രശസ്തമായ ഹൊയ്‌സാല ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ബേലൂർ കർണാടകയിലെ അറിയപ്പെടുന്ന വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ്. യുനെസ്‌കോയുടെ ലോക പൈതൃക സൈറ്റുകളിലേക്ക് നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെട്ട മൂന്ന് ഹൊയ്‌സാല ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഏറ്റവും മികച്ചത് ഇതാണ്. മറ്റ് രണ്ടെണ്ണം ഹലേബിടുവിലെയും സോമനാഥ്പൂരിലെയും ക്ഷേത്രങ്ങളാണ്. ഹൊയ്‌സാല ക്ഷേത്രങ്ങൾ സൂക്ഷ്മവും സങ്കീർണ്ണവുമായ കൊത്തുപണികൾക്കും തിളക്കമാര്‍ന്ന മിനുക്കുപണികളുള്ള ശിൽപങ്ങൾക്കും പേരുകേട്ടതാണ്. യാഗച്ചി നദിയുടെ തീരത്തുള്ള ശക്തമായ ഹൊയ്‌സാല സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ ആദ്യകാല തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ബേലൂർ. ബേലൂരിനെ മുമ്പ് വേലാപുരി എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്നു. ഹൊയ്‌സാല വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഏറ്റവും മികച്ച ഉദാഹരണങ്ങളിലൊന്നാണ് ചെന്നകേശവ ക്ഷേത്രം. 1117-ൽ തലക്കാട് ചോളന്മാർക്കെതിരായ വിജയം ആഘോഷിക്കാൻ വിഷ്ണുവർദ്ധന രാജാവാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. ബേലൂരിന്‍റെ അത്രയും തന്നെ പ്രാധാന്യം അര്‍ഹിക്കുന്ന സ്ഥലമാണ് ഹലേബിടു. ഹൊയ്‌സാല രാജവംശത്തിന്‍റെ തലസ്ഥാനം ഹലേബിടു ആയിരുന്നു, അവിടെ അവർ 150 വർഷത്തിലേറെ ഭരിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മാലിക് കഫൂർ ഇത് ആക്രമിക്കുകയും നഗരം നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെ, ഹൊയ്സാലർ തങ്ങളുടെ അധികാരസ്ഥാനം ബേലൂരിലേക്ക് മാറ്റി. വിഷ്ണുവർദ്ധന രാജാവിന്‍റെയും രാജ്ഞി ശാന്തള ദേവിയുടെയും ബഹുമാനാർത്ഥം നിർമ്മിച്ചതാണ് ഹലേബിടുവില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പ്രധാന ക്ഷേത്രം. ## 8. ബീജാപൂര്‍  കർണാടകയിലേക്കുള്ള സഞ്ചാരത്തില്‍ ഒഴിച്ചുകൂടാനാവാത്ത സ്ഥലമാണ് ബിജാപൂർ. ബീജാപൂർ അവിടെ നിലനിന്നിരുന്ന ഇസ്ലാമിക രാജവംശത്തിന്‍റെ സംസ്കാരവും ജീവിതവും പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. എ ഡി പത്താം നൂറ്റാണ്ടിനും പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിൽ ചാലൂക്യന്മാരാൽ സ്ഥാപിതമായി, ഒടുവിൽ ഡൽഹി സുൽത്താനേറ്റിന്‍റെയും ഹൈദരാബാദ് നിസാമിന്‍റെയും ഭരണത്തിൻ കീഴിലായതാണ് ബിജാപൂര്‍. വിവിധ ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങൾക്കും കോട്ടകൾക്കും പേരുകേട്ടതാണ് ബിജാപൂർ. ഡെക്കാൻ രാജ്യങ്ങളുടെ പുരാതന കാലഘട്ടത്തിൽ സ്ഥാപിതമായ വിവിധ ക്ഷേത്രങ്ങൾ പട്ടണത്തിലുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും ആദിൽഷാഹി രാജവംശത്തിന്‍റെ കീഴിലാണ് നഗരം അതിന്‍റെ ഏറ്റവും മികച്ച ദിനങ്ങൾ കണ്ടത്. അതിന്‍റെ സംസ്കാരത്തിൽ മൊഹമ്മദീയൻ സ്വാധീനം ഇവിടുത്തെ പള്ളികളില്‍ നിന്നും പ്രകടമാണ്. ഗോൽ ഗുംബസ്, ബീജാപൂർ കോട്ട, ഗഗൻ മഹൽ എന്നിവയാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രശസ്തമായ ചില നിർമിതികൾ. ## 9. സക്ലേഷ്പൂർ  കർണാടകയിലെ ഹാസൻ ജില്ലയിലെ ഒരു ഹിൽ സ്റ്റേഷനാണ് സക്ലേഷ്പൂർ അഥവാ സകലേഷ്പുര. മലനാട് മേഖലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന സക്ലേഷ്പൂർ, ബെംഗളൂരു, ഹാസൻ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്ന് പശ്ചിമഘട്ടത്തിലേക്കുള്ള പ്രവേശന കവാടമാണ്. ചരിത്രമനുസരിച്ച്, ചാലൂക്യരും, ഹൊയ്‌സാലരും, മൈസൂർ രാജാക്കന്മാരും ഈ പ്രദേശം മുൻകാലങ്ങളിൽ ഭരിച്ചിരുന്നതായി കാണപ്പെടുന്നു. ഹൊയ്സാലരുടെ കാലത്താണ് പട്ടണത്തിന് ഈ പേര് ലഭിച്ചത്. ഈ മനോഹരമായ ഹിൽ സ്റ്റേഷൻ അതിന്‍റെ ആകർഷകമായ പർവതങ്ങൾ, പ്രകൃതി സൗന്ദര്യം, സുഖകരമായ കാലാവസ്ഥ എന്നിവയാൽ വളരെ ജനപ്രിയമാണ്. മഞ്ജാരാബാദ് കോട്ട, സക്ലേശ്വര ക്ഷേത്രം, അഗ്നി ഗുഡ്ഡ ഹിൽ, മഗജഹള്ളി വെള്ളച്ചാട്ടം, ബേട്ട ഭൈരവേശ്വര ക്ഷേത്രം, ഹേമാവതി അണക്കെട്ട്, പാണ്ഡവർ ഗുഡ്ഡ, അഗ്നി ഗുഡ്ഡ എന്നിവയാണ് സക്ലേഷ്പൂരിലെ പ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ. കൂടാതെ, പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ അത്ര അറിയപ്പെടാത്ത ഈ ഹിൽ‌സ്റ്റേഷൻ ബിസ്ലെ റിസർവ് ഫോറസ്റ്റ് ട്രയൽ, കുമാര പർവ്വത ട്രയൽ എന്നിവയിലെ ട്രക്കിംഗ് പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പ്രസിദ്ധമാണ്. ## 10. പട്ടടക്കല്‍  കർണാടകയിലെ ബാഗൽകോട്ട് ജില്ലയിൽ മലപ്രഭ നദിയുടെ തീരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പട്ടടക്കൽ ഒരു പ്രശസ്തമായ പൈതൃക സ്ഥലമാണ്. ചാലൂക്യൻ സ്മാരകങ്ങളുടെ കീഴിലുള്ള ബദാമി, ഐഹോൾ എന്നിവയ്‌ക്കൊപ്പം യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക പട്ടികയില്‍ ഇടം നേടിയ സ്ഥലമാണ് പട്ടടക്കൽ. ചാലൂക്യ രാജാക്കന്മാരുടെ കിരീടധാരണം നടന്ന സ്ഥലമാണ് പട്ടടക്കൽ. ഐഹോളിനൊപ്പം പട്ടടക്കലും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യയുടെ കളിത്തൊട്ടിലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. പ്രധാന സമുച്ചയത്തിൽ പത്തോളം ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്. പട്ടടക്കലിലെ സ്മാരകങ്ങൾ ആറാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിൽ നിർമ്മിച്ചതാണ്. ഐഹോളെയിലെ ആദ്യകാല ക്ഷേത്രങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് പട്ടടക്കലിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ വിപുലമായ കലാസൃഷ്ടികളാൽ വലുതും ഗംഭീരവുമാണ്. വിരൂപാക്ഷ ക്ഷേത്രം, സംഗമേശ്വര ക്ഷേത്രം, മല്ലികാർജ്ജുന ക്ഷേത്രം, കാശിവിശ്വനാഥ ക്ഷേത്രം, ഗൽഗനാഥ ക്ഷേത്രം എന്നിവയാണ് പട്ടടക്കലിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ. പുരാതന തെക്കൻ രാജ്യങ്ങളുടെ ഭരണകാലം മുതൽ കർണാടക സംസ്ഥാനം എല്ലായ്പ്പോഴും ഒരു പ്രധാന പ്രദേശമാണ്. മുകളില്‍ കൊടുത്ത സ്ഥലങ്ങള്‍ കൂടാതെ മാംഗ്ലൂര്‍, കബിനി, കാര്‍വാര്‍, ഡണ്ടെലി, ജോഗ് വെള്ളച്ചാട്ടം, ഗുല്‍ബാര്‍ഗ, മുരുടേശ്വര്‍ എന്നിവയും കര്‍ണാടകയില്‍ സന്ദര്‍ശിക്കാവുന്നതാണ്.

ഈ ലോകം മുന്നോട്ട് കുതിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. മനുഷ്യനും വളരെ വേഗത്തിൽ തന്നെ മുന്നോട്ടു പോകേണ്ടി വരുന്നു.വേഗത കൂടിയുള്ള ഈ ഓട്ടത്തിൽ സ്വാഭാവികമായി വന്നുചേരുന്ന ഒന്നാണ് സ്ട്രെസ്സ് അഥവാ മാനസിക പിരിമുറുക്കം (മാനസിക സമ്മർദ്ദം). ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ മാനസികപിരിമുറുക്കം അനുഭവിക്കാത്തവർ വിരളമായിരിക്കും. കാരണങ്ങൾ എന്തുമാകട്ടെ, ആ മാനസിക പിരിമുറുക്കങ്ങളിൽ നിന്നും രക്ഷ നേടാനും എല്ലാവരും ആഗ്രഹിക്കുന്നു. അതിനുള്ള വഴികൾ തേടുന്നു. മാനസിക പിരിമുറുക്കം നേരിടാൻ ചിലർ സംഗീതം കേൾക്കും. ചിലർ പുസ്തകം വായിക്കും. അങ്ങനെ മാനസിക പിരിമുറുക്കം കുറയ്ക്കാനുള്ള ചില വഴികൾ ശാസ്ത്രജ്ഞന്മാരും ചിന്തകരും കൂടി കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. അത്തരത്തിൽ മാനസിക പിരിമുറുക്കം കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള വഴികൾ അടങ്ങിയ പത്ത് നല്ല പുസ്തകങ്ങൾ ആണ് താഴെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നത്. ## 1. ഹൗ ടു സ്റ്റോപ്പ് വറീയിങ് ആൻഡ് സ്റ്റാർട്ട് ലിവിംഗ് - ഡേൽ കാർണെഗി  ജീവിത വിജയത്തിൻ്റെ പുസ്തകങ്ങളിൽ രാജാവായി വിചാരിക്കുന്ന പുസ്തകമാണ് ഹൗ ടു സ്റ്റോപ്പ് വറീയിങ് ആൻഡ് സ്റ്റാർട്ട് ലിവിംഗ്. എഴുത്തുകാരനും അധ്യാപകനുമായ ഡേൽ കാർണെഗിയാണ് ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ രചയിതാവ്. 1948-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ പുതിയ പതിപ്പുകൾ ഇപ്പോഴും പുറത്തിറങ്ങുന്നുണ്ട് എന്നത് ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ മഹത്വത്തെ വിളിച്ചോതുന്നു. വായനക്കാരനെ കൂടുതൽ ആസ്വാദ്യകരവും സംതൃപ്തവുമായ ജീവിതത്തിലേക്ക് നയിക്കുക എന്നതാണ് ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ ലക്ഷ്യം. തങ്ങളെ മാത്രമല്ല ചുറ്റുമുള്ളവരെക്കുറിച്ചും കൂടുതൽ ബോധവാന്മാരാക്കാൻ ഈ പുസ്തകം സഹായിക്കുന്നു. മാനസിക പിരിമുറുക്കം അനുഭവിക്കുന്നവർക്കും എങ്ങനെ ജീവിതം ആസ്വാദ്യകരമാക്കാം എന്നും ഈ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. ഡേൽ കാർണെഗിയുടെ വാക്കുകളിൽ, ന്യൂയോർക്കിലെ ഏറ്റവും അധികം അസന്തുഷ്ടരായ കുട്ടികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു അദ്ദേഹം എന്നും അതിനാലാണ് മനുഷ്യർക്ക് ജീവിതത്തിലെ സ്ഥാനം മനസ്സിലാക്കി കൊടുക്കാനും, മനക്ലേശം അനുഭവിക്കാതെ ജീവിക്കാനും പഠിപ്പിക്കുന്ന ഈ പുസ്തകം എഴുതാൻ തീരുമാനിച്ചത്. നിരവധി മനുഷ്യരുമായി അഭിമുഖം നടത്തി അവരുടെ അനുഭവങ്ങളെ പഠിച്ച് നിരവധി സത്യ കഥകളിലൂടെയാണ് കാർണെഗി ജീവിതം രസകരമാക്കാനുള്ള വഴികൾ ഈ പുസ്തകത്തിലൂടെ പറഞ്ഞു തരുന്നത്. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/8175993952/ ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ മലയാള പരിഭാഷയും വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ് : https://www.indulekha.com/manaklesamillathe-jeevikkunnathengane-dale-carnegie-how-to-stop-worrying-and-start-living ## 2. വൈ സീബ്രാസ് ഡോണ്ട് ഗെറ്റ് അൾസേഴ്‌സ് - റോബർട്ട് എം സപോൾസ്കി  ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ രസകരമായ തലക്കെട്ട് വായിക്കുമ്പോൾ തന്നെ നമ്മുടെ പിരിമുറുക്കം മാറി മുഖത്ത് ഒരു പുഞ്ചിരി വിടരും. ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ പുറം ചട്ടയിൽ തന്നെ "മനക്ലേശം മൂലമുള്ള രോഗങ്ങൾക്കും, മനക്ലേശത്തിനെ എങ്ങനെ അഭിമുഖീകരിക്കാം എന്നതിനുമുള്ള മികച്ച മാർഗദർശി" എന്ന് എഴുതിവച്ചിരിക്കുന്നു. അത് തന്നെയാണ് ഈ പുസ്തകവും. 1994-ൽ ആദ്യമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഈ പുസ്തകം എഴുതിയിരിക്കുന്നത് സ്റ്റാൻഫോർഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ ബയോളജിസ്റ്റ് ആയ റോബർട്ട് എം സപോൾസ്‌കി ആണ്. ഒരു ബായോളജിസ്റ്റ് എഴുതിയത് കൊണ്ടുതന്നെ ഈ പുസ്തകം കൂടുതൽ വിദ്യാഭ്യാസപരമായി രചിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സപോൾസ്കിയുടെ വിശദീകരണത്തിൽ : നാം വിഷമിക്കുമ്പോഴോ സമ്മർദ്ദം അനുഭവിക്കുമ്പോഴോ ഒരു സാധാ മൃഗത്തിനുണ്ടാകുന്ന ശാരീരിക പ്രതികരണങ്ങളെ മനുഷ്യരിലും ഉണ്ടാകുന്നുള്ളൂ. പക്ഷേ, മൃഗങ്ങളെപ്പോലെ യുദ്ധത്തിലൂടെയോ ഒടിമാറുന്നതിലൂടെയോ നമ്മൾ ആ സംഘർഷം പരിഹരിക്കുന്നില്ല. കാലക്രമേണ ഈ സമ്മർദ്ദ പ്രതികരണങ്ങൾ നമ്മെ രോഗികളാക്കുന്നു. നർമ്മത്തിൻ്റെയും പ്രായോഗിക ഉപദേശത്തിൻ്റെയും ഭാഷയിലൂടെ ഗവേഷണവും സംയോജിപ്പിച്ച് നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന സമ്മർദ്ദത്തിലൂടെ വിഷാദം, അൾസർ, ഹൃദ്രോഗം എന്നിവ വരുന്നത് എങ്ങനെയെന്ന് വിശദീകരിക്കുന്നു നമ്മുടെ സമ്മർദ്ദ പ്രതികരണങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള ആവശ്യ മാർഗനിർദേശങ്ങളും ഈ പുസ്തകം തരുന്നുണ്ട്. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/0805073698 ## 3. ദ അപ്‌സൈഡ് ഓഫ് സ്ട്രെസ്സ് - കെല്ലി മക്ഗോണിഗൽ  2015-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഈ പുസ്തകം മാനസിക പിരിമുറുക്കത്തെ മറ്റൊരു രാത്രിയിൽ കാണാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. അപ്‌സൈഡ് സ്ട്രെസ്സിൻ്റെ രചയിതാവ് സ്‌റ്റൻഫോഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ അധ്യാപികയും ഹെൽത്ത് സൈക്കോളജിസ്റ്റുമായ കെല്ലി മക്ഗോണിഗൽ ആണ്. മാനസിക പിരിമുറുക്കം മോശമല്ല എന്നതാണ് കെല്ലി മക്ഗോണിഗൽ ഈ പുസ്തകത്തിലൂടെ പറയാൻ ശ്രമിക്കുന്നത്. സമ്മർദ്ദം ശരീരത്തിന് ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാക്കുമെങ്കിലും, അത് വളരാനും കൂടുതൽ പ്രതിരോധശേഷിയുള്ളവരാകാനും നമ്മെ സഹായിക്കുമെന്ന് കെല്ലി പറയുന്നു. ഒരാൾക്ക് കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ കൊടുക്കാനും വ്യക്തിബന്ധങ്ങളെ ദൃഢമാക്കാനും, വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞ സാഹചര്യങ്ങൾ നേരിടാനുള്ള കഴിവു വർദ്ധിപ്പിക്കാനും സമ്മർദ്ദം എത്രത്തോളം ഗുണം ചെയ്യുന്നു എന്ന് കെല്ലി തൻ്റെ പുസ്തകത്തിലൂടെ പറഞ്ഞു തരുന്നു. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/1101982934 `_BANNER_` ## 4. ഡോണ്ട് സ്വെറ്റ് ദ സ്മാൾ സ്റ്റഫ് ആൻഡ് ഇറ്റ്സ് ആൾ സ്മാൾ സ്റ്റഫ് - റിച്ചാർഡ് കാൾസൺ  നിങ്ങളുടെ ജീവിതം നശിപ്പിക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ ജീവിക്കാൻ കഷ്ടപ്പെടുന്ന അവസ്ഥയിലേക്ക് നയിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന കാര്യങ്ങളിൽ മനക്ലേശം അനുഭവിച്ചിട്ട് കാര്യമില്ല. അതാണ് 1997-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഡോണ്ട് സ്വെറ്റ് ദ സ്മാൾ സ്റ്റഫ് ആൻഡ് ഇറ്റ്സ് ആൾ സ്മാൾ സ്റ്റഫ് എന്ന ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ ആശയം. ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ രചയിതാവായ റിച്ചാർഡ് കാൾസൺ എഴുത്തുകാരനും, സൈക്കോ തെറാപ്പിസ്റ്റും, മോട്ടിവേഷണൽ സ്പീക്കറുമാണ്. ഓരോ താളുകളിലും പിരിമുറുക്കം കുറയ്ക്കാനുള്ള വിശദമായ മാർഗ്ഗങ്ങൾ കുത്തിനിറയ്ക്കുന്നതിന് പകരം കാൾസൺ ലളിതമായ ഉപദേശങ്ങൾ കൊണ്ട് പുസ്തകം ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. ആർക്കും വരുത്താൻ കഴിയുന്ന ചെറിയ ദൈനംദിന മാറ്റങ്ങൾ ആണ് ഉപദേശങ്ങൾ ആയിട്ട് പേജുകളിൽ ഉള്ളത്. ഓരോ നല്ല മാറ്റവും നിങ്ങളുടെ ജീവിതത്തെ അൽപ്പം ശാന്തമാക്കുകയും സമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കുകയും കൂടുതൽ സ്ഥിരതയുള്ളതാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സമ്മർദത്തെ എങ്ങനെ ഫലപ്രദമായി നേരിടാം എന്നതിനെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞു തരുന്നതിനാൽ, പ്രത്യേകിച്ച് സമ്മർദപൂരിതമായ ജീവിതത്തിലൂടെ കടന്നു പോകുന്നവർക്ക് കയ്യിൽ കരുതാവുന്ന മികച്ച പുസ്തകമാണ് ഇത്. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/0786881852 ## 5. എ മൈൻഡ് ഫുൾനസ് ബേസ്ഡ് സ്ട്രെസ്സ് റിഡക്ഷൻ വർക്ക്ബുക്ക് - ബോബ് സ്റ്റാൾ, എലീഷ ഗോൾഡ്സ്റ്റെയിൻ  നമ്മുടെ ദൈനംദിന ജീവിതത്തിൽ സമ്മർദ്ദവും വേദനയും ഏറെക്കുറെ ഒഴിവാക്കാനാവാത്തതാണ്; അവ മനുഷ്യാവസ്ഥയുടെ ഭാഗമാണ്. ഈ സമ്മർദ്ദം പലപ്പോഴും നമ്മെ പ്രകോപിതരാക്കും, പിരിമുറുക്കം അനുഭവിപ്പിക്കും. ജീവിതത്തെ നല്ല രീതിയിൽ നിലനിർത്തുക എന്നത് സമ്മർദ്ദത്തോട് നിരാശയും സ്വയം വിമർശനത്താലും പ്രതികരിക്കുക എന്നതല്ല, മറിച്ച് നമ്മുടെ മനസ്സിനെയും ശരീരത്തിനെയും കുറിച്ചുള്ള ബുദ്ധിപൂർവ്വവും വിവേചനരഹിതവുമായ അവബോധത്തോടെയാണെന്ന് ഈ പുസ്തകം പറയുന്നത്. 2010-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഈ പുസ്തകം എഴുതിയിരിക്കുന്നത് ബോബ് സ്റ്റാളും എലീഷ ഗോൾഡ്സ്റ്റെയിനും ചേർന്നാണ്. മൈൻഡ്ഫുൾനെസ് ബേസ്ഡ് സ്ട്രെസ് റിഡക്ഷൻ (എംബിഎസ്ആർ) സമ്മർദ്ദം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള വളരെ ജനപ്രിയമായ ഒരു രീതിയാണ്. ഇത് ക്ലിനിക്കലായി പരീക്ഷിക്കുകയും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ക്ലിനിക്കുകളും ക്ലാസുകളിലും പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. രചയിതാക്കളിൽ ഒരാളായ ബോബ് സ്റ്റാൾ ആണ് എംബിഎസ്ആർ-ൻ്റെ ഉപജ്ഞാതാവ്. ഈ ശക്തമായ രീതി സ്ട്രെസ്സിനെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന രീതി മാറ്റാൻ ഇന്ന് എങ്ങനെ ജീവിക്കണം എന്നത് പഠിപ്പിച്ചു തരുന്നു. ഈ വർക്ക്ബുക്ക് വളരെ പ്രായോഗികവും പ്രവർത്തന അധിഷ്ഠിതവുമായ പരിശീലനമാണ് നൽകുന്നത്. സമ്മർദ്ദത്തെ നേരിടാൻ മൈൻഡ്ഫുൾനസ് രീതി ഉപയോഗിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് ഈ പുസ്തകം വളരെ ഗുണപ്രദമായിരിക്കും. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/0369356454/ ## 6. ബേൺ ഔട്ട് : ദ സീക്രട്ട് ടു അൺലോക്കിങ് ദ സ്ട്രെസ്സ് സൈക്കിൾ - എമിലി നഗോസ്ക്കി, അമേലിയ നഗോസ്ക്കി  അമേരിക്കൻ ഗവേഷകയായ എമിലി നാഗോസ്ക്കിയും എഴുത്തുകാരിയും അധ്യാപികയുമായ അമേലിയ നഗോസ്ക്കിയും ചേർന്ന് എഴുതി 2019 മാർച്ചിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകമാണ് ബേൺ ഔട്ട് : ദ സീക്രട്ട് ടു അൺലോക്കിങ് ദ സ്ട്രെസ്സ് സൈക്കിൾ. സ്ത്രീപക്ഷം നിൽക്കുന്ന പുസ്തകമാണ് ഇത്. കൂടുതലായി സ്ത്രീകളെ ബാധിക്കുന്ന മാനസിക പിരിമുറുക്കങ്ങളെ ദൂരീകരിക്കുന്നതിന് മുൻഗണന കൊടുക്കുന്നതാണ് ഈ പുസ്തകം. പുരുഷൻമാരേക്കാൾ വ്യത്യസ്തമായി സ്ത്രീകൾക്ക് സമ്മർദ്ദം അനുഭവപ്പെടുന്നത് എന്തുകൊണ്ടാണെന്ന് ഈ പുസ്തകം വിശദീകരിക്കുന്നു. കൂടാതെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാനും വികാരങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കാനും കൂടുതൽ സന്തോഷകരമായ ജീവിതം നയിക്കാനും സ്ത്രീകളെ സഹായിക്കുന്നതിന് ലളിതവും ശാസ്ത്രാധിഷ്ഠിതവുമായ ഒരു പദ്ധതിയും നൽകുന്നു. സ്ത്രീകളുടെ മാനസിക പിരിമുറുക്കം കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ വേണ്ടിയുള്ള ഉത്തമ പുസ്തകമാണ് ഇത്. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/1984818325/ ## 7. മൈൻഡ്ഫുൾനസ് ഫോർ സ്ട്രെസ്സ് മാനേജ്മെൻ്റ് - ഡോ. റോബർട്ട് ഷാച്ചർ  കുടുംബം, രക്ഷാകർതൃത്വം, ജോലി, ജീവിത സമ്മർദ്ദങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ പല തരത്തിലുള്ള സമ്മർദ്ദങ്ങളെ എങ്ങനെ കൈകാര്യം ചെയ്യാമെന്ന് 50 ശാസ്ത്ര-പിന്തുണയുള്ള സ്ട്രെസ് മാനേജ്മെന്റ് ടെക്നിക്കുകളിലൂടെ ഡോ. ഷാച്ചർ വായനക്കാരെ പഠിപ്പിക്കുന്നു. 2019-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ രചയിതാവ് ഡോ. റോബർട്ട് ഷാച്ചർ ഒരു സൈക്കോളജിസ്റ്റും പ്രൊഫസറും കൂടിയാണ്. ശ്വാസനിയന്ത്രണത്തിലൂടെയും മൈൻഡ്ഫുൾനെസ് പരിശീലിക്കുന്നതിലൂടെയും, ക്രമരഹിതമായ സാഹചര്യങ്ങളിൽ എങ്ങനെ ശാന്തതയും നല്ല മനസ്സും നിലനിർത്താമെന്ന് വായനക്കാർക്ക് പഠിക്കാനും പരിശീലിക്കാനും ഈ പുസ്തകത്തിലൂടെ കഴിയും. ഈ പുസ്തകം, വിഷമിക്കുന്നത് നിർത്തി ഈ നിമിഷത്തിൽ ജീവിക്കാൻ പഠിക്കാനായി എളുപ്പമുള്ള സ്ട്രെസ് മാനേജ്മെന്റ് വ്യായാമങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം നൽകുന്നു. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/Mindfulness-Stress-Management-Cultivate-Calmness-ebook/dp/B07V6HFP9S/ ## 8. ദ സ്ട്രെസ്സ് പ്രൂഫ് ബ്രെയിൻ - മെലാനി ഗ്രീൻബർഗ്  2017-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ദ സ്ട്രെസ്സ് പ്രൂഫ് ബ്രെയിൻ എന്ന പുസ്തകം എഴുത്തുകാരിയും സൈക്കോളജിസ്റ്റ്മായ മെലാനി ഗ്രീൻബർഗ് രചിച്ചിരിക്കുന്നു. നമ്മെ സമ്മർദ്ദത്തിലാക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയില്ലെങ്കിലും, അവയോട് എങ്ങനെ പ്രതികരിക്കണം എന്ന് നമുക്ക് മാറ്റാനാകും എന്ന രീതിയിലാണ് ഈ പുസ്തകത്തിൻ്റെ രചന. ഈ പുസ്‌തകത്തിൽ, മെലാനി ഗ്രീൻബർഗ് സമ്മർദം മറികടക്കാൻ പോസിറ്റീവ് വികാരങ്ങളുടെ ശക്തി പ്രയോജനപ്പെടുത്താനുള്ള സമീപനം വിശദീകരിച്ച് വായനക്കാരെ സഹായിക്കുന്നു. സ്ട്രെസ്-പ്രൂഫ് ബ്രെയിൻ, നെഗറ്റീവ് ചിന്ത, സ്വയം വിമർശനം, ഭയം എന്നിവ പോലുള്ള സമ്മർദ്ദത്തോടുള്ള അനാരോഗ്യകരമായ പ്രതികരണങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കാൻ മൈൻഡ്ഫുൾനസ്, ന്യൂറോ സയൻസ്, പോസിറ്റീവ് സൈക്കോളജി എന്നിവയിൽ അധിഷ്ഠിതമായ ശക്തമായ, സമഗ്രമായ ടൂളുകൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/1626252661/ ## 9. ദ സ്ട്രെങ്ത്ത്സ് ബേസ്ഡ് വർക്ക്‌ബുക്ക് ഫോർ സ്ട്രെസ്സ് റിലീഫ് - റയാൻ എം നീമിക്ക്  2019- ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഈ പുസ്തകം രചിച്ചിരിക്കുന്നത് സൈക്കോളജിസ്റ്റ് ആയ റയാൻ എം നീമിക്ക് ആണ്. വിട്ടുമാറാത്ത സമ്മർദ്ദത്തിന്റെ അവസ്ഥകളിൽ, ആളുകൾ അവരുടെ ശക്തിയും പോസിറ്റീവ് സ്വഭാവ സവിശേഷതകളും മറക്കുകയും നെഗറ്റീവ് കാര്യങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സൈക്കോളജിസ്റ്റായ റയാൻ നീമിക്ക്, പോസിറ്റീവ് സൈക്കോളജി ടെക്നിക്കുകൾ ഉപയോഗിച്ച്, വായനക്കാരെ അവരുടെ മികച്ച ശക്തി തിരിച്ചറിയാനും, മനസ്സിലുണ്ടാകുന്ന സമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാൻ ആ ശക്തികൾ ഉപയോഗിക്കാനും സഹായിക്കുന്നു. അപ്‌സൈഡ് ഓഫ് സ്ട്രെസ്സിൻ്റെ രചയിതാവായ കെല്ലി മക്ഗോണിഗലിൻ്റെ വാക്കുകൾ കടമെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ " ദ സ്ട്രെങ്ത്ത്സ് ബേസ്ഡ് വർക്ക്‌ബുക്ക് ഫോർ സ്ട്രെസ്സ് റിലീഫ്, നിങ്ങളുടെ ശക്തികൾ സന്തോഷത്തിനും പ്രതിരോധത്തിനും ഒരു വിഭവമാകുന്നത് എങ്ങനെയെന്ന് നീമിക് കാണിക്കുന്നു. ഈ വർക്ക്ബുക്ക് വായനക്കാരെ കൂടുതൽ അർത്ഥവത്തായതും പ്രതിഫലദായകവുമായ ജീവിതം രൂപപ്പെടുത്താൻ സഹായിക്കും" ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/1684032806/ ## 10. വെൻ ദ ബോഡി സെയ്സ് നോ - ഗബോർ മേറ്റ്  ഹംഗേറിയൻ ഫീസിഷ്യനായ ഗാബോർ മേറ്റ് രചിച്ച് 2003-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകമാണ് വെൻ ദ ബോഡി സെയ്സ് നോ. ഈ പുസ്തകത്തിൽ മേറ്റ്, മനസ്സും ശരീരവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധവും മാനസിക സമ്മർദ്ദവും രോഗങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധവും പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നു. സന്ധിവാതം, കാൻസർ, പ്രമേഹം, ഹൃദ്രോഗം, ഇറിറ്റബിൾ ബവൽ സിൻഡ്രോം, തുടങ്ങിയ അവസ്ഥകളിലും രോഗങ്ങളിലും മനസ്സും ശരീരവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ പങ്ക് ഗബോർ മാറ്റെ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നു. ഈ വിട്ടുമാറാത്ത അവസ്ഥകളിലെല്ലാം, പൊതുവായ ഒരു കാര്യമുണ്ടെന്ന് മേറ്റ് കണ്ടെത്തി: ഈ രോഗങ്ങളാൽ ബാധിതരായ ആളുകൾ അമിതമായ സമ്മർദ്ദത്തിന്റെ ജീവിതം നയിച്ചിട്ടുണ്ട്, പലപ്പോഴും വ്യക്തികൾക്ക് തന്നെ അദൃശ്യമാണ്. ഈ പുസ്തകത്തിലൂടെ മേറ്റ്, രോഗശാന്തിക്കും മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന സമ്മർദ്ദത്തിൽ നിന്ന് രോഗം തടയുന്നതിനുമുള്ള തത്ത്വങ്ങൾ പറഞ്ഞു തരുന്നു. ഈ പുസ്തകം ലഭിക്കാൻ : https://www.amazon.in/dp/178504222X/ മുകളിൽ പറഞ്ഞ പുസ്തകങ്ങൾ വായിക്കുന്നതിലൂടെ സ്ട്രെസ്സ് എങ്ങനെ നേരിടാമെന്നും ജീവിത വിജയം എങ്ങനെ കൈവരിക്കാമെന്നും എളുപ്പത്തിൽ മനസ്സിലാകും.