കേരളത്തിൽ അന്യം നിന്ന് പോയിരിക്കുന്ന കലകൾ

നിങ്ങൾ യാത്ര ചെയ്യാൻ ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന ഒരാൾ ആണെങ്കിൽ നിങ്ങൾ തീർച്ചയായും സന്ദർശിക്കേണ്ട ഒരു സംസ്ഥാനമാണ് രാജസ്ഥാൻ. രാജസ്ഥാനിലെ സുന്ദരമായ തടാകങ്ങളും കോട്ടകളും മണലാരണ്യങ്ങളും നിങ്ങൾക്ക് തരുന്ന അനുഭൂതി പറഞ്ഞറിയിക്കുന്നതിലും അപ്പുറം ആയിരിക്കും. രാജസ്ഥാനിൽ നിങ്ങൾ യാത്ര ചെയ്യുമ്പോൾ കണ്ടിരിക്കേണ്ട നിരവധി അനവധി സ്ഥലങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിലും പ്രധാനമായ പത്ത്സ്ഥലങ്ങൾ ഏതൊക്കെയെന്ന് നമുക്ക് നോക്കാം.രന്തംബോർ നാഷണൽ പാർക്ക്(National Park), മൗണ്ട് അബു(Mount Abu),ആംബർ പാലസ്(Amber Palace), ഹവാ മഹൽ(Hawa Mahal), ബിക്കിനർ(Bikaner), ജോധ്പൂർ(Jodhpur), ഉദയപൂർ(Udaipur), ജയ്സാൽമർ (Jaisalmer), Chittorgarh, ബാനസ്വര (Banswara)., etc…. ### 1. രൺഥംഭോർ ദേശീയോദ്യാനം (Ranthambore National Park)  ഒരുകാലത്ത് രാജാക്കന്മാരുടെ നായാട്ട് കേന്ദ്രമായിരുന്ന രാജസ്ഥാനിലെ മധോപൂർ ജില്ലയിലാണ് രൺഥംഭോർ ദേശീയോദ്യാനം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. വിദേശത്തുനിന്നടക്കം നിരവധി അനവധി സഞ്ചാരികളാണ് ഇവിടെ സന്ദർശനത്തിനായി എത്തുന്നത്. പ്രദേശത്തിന്റെ ജൈവവൈവിധ്യങ്ങളും പ്രത്യേകതകളുമാണ് ഓരോ സഞ്ചാരിയെയും ഇവിടത്തേക്ക് ആകർഷിക്കുന്നതിന്റെ മുഖ്യകാരണം . ബംഗാൾ കടുവകളും ഭൂപ്രകൃതിയും കാട്ടിലൂടെയുള്ള സഫാരിയും രൺഥംഭോർ ദേശീയോദ്യാനത്തെ കൂടുതൽ മനോഹരമാക്കുന്ന കാഴ്ചകളാണ്.രണ്‍ഥംഭോര്‍ ദേശീയോദ്യാനം ഏകദേശം 392 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റര്‍ വിസ്ത‍ൃതിയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.പ്രസിദ്ധമായ ആരവല്ലി പര്‍വ്വത നിരയുടെ ഭാഗമായാണ് ഈ ദേശീയോദ്യാനമുള്ളത്. ബാണാസ് നദി ഈ ദേശീയോദ്യാനത്തിലൂടെ ഒഴുകുന്നു. ### 2. മൗണ്ട് അബു ( Mount Abu )  'മരുഭൂമിയിലെ ഒരു മരുപ്പച്ച', 'രാജസ്ഥാന്റെ സുഖവാസകേന്ദ്രം' എന്നൊക്കെ വിശേഷണങ്ങളുള്ള ആരവല്ലി പർവതനിരകളിലെ ഹിൽ സ്റ്റേഷൻ ആണ് മൗണ്ട് അബു. സാധാരണ നമ്മൾ കണ്ടറിഞ്ഞ ഭൂപ്രകൃതിയിൽ നിന്നും ഏറെ വ്യത്യസ്തമായ കാഴ്ചകളാണ് ഇവിടെ കാണാൻ കഴിയുന്നത്.പുരാതനമായ ക്ഷേത്രങ്ങള്‍, നദികള്‍, തടാകങ്ങള്‍, വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങള്‍, നിത്യഹരിത വനങ്ങള്‍ തുടങ്ങി ഒട്ടേറെ സവിശേഷമായ ഇടങ്ങളാൽ ഇവിടം സമ്പുഷ്ടമാണ്. വരണ്ട ഭൂപ്രദേശമായ രാജസ്ഥാനിലെയും ഗുജറാത്തിലെ അതിര്‍ത്തി പ്രദേശത്തെയും ജനങ്ങള്‍ ചൂടില്‍ നിന്നുള്ള ഒരു ആശ്വാസത്തിനായി എത്തുന്ന ഒരു പ്രദേശമാണിവിടം. വളരെ തണുത്ത കാലാവസ്ഥയാണ് ഇവിടെ. വേനല്‍ക്കാലത്ത് പോലും ഇവിടുത്തെ പരമാവധി താപനില 34 ഡിഗ്രി സെല്‍ഷ്യസ് ആയിരിക്കും. ശീതകാലത്ത് മൗണ്ട് അബുവില്‍ പകല്‍ പരമാവധി 22 ഡിഗ്രി വരെ ഉയരുമ്പോള്‍ രാത്രിയില്‍ പരാമവധി -4 ഡിഗ്രി വരെ താപനില താഴുന്നു. ### 3. ആംബർ കോട്ട (Amber Palace)  രാജസ്ഥാനിലെ പുരാതനമായ ഒരു കോട്ടയാണ് ആംബർ കോട്ട. രാജസ്ഥാനിലെ ജയ്പൂരിനടുത്താണ് ആംബർ എന്ന സ്ഥലത്താണ് ഈ കോട്ട സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. രജപുത്ര - മുഗൾ ശൈലികൾ കൂടിച്ചേർന്ന തനതായ വാസ്തുകലാശൈലിക്ക് പ്രശസ്തമായ ആംബർ കോട്ട, രാജസ്ഥാനിലെ ഒരു പ്രധാനപ്പെട്ട വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രമാണ്. വിനോദസഞ്ചാരികളെ ആകർഷിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള മനോഹരമായ വാസ്തു ശൈലികൾ ആണ് ഇവിടെയുള്ളത്. ആംബർ കോട്ടയ്ക്കടുത്ത് ഒരു തടാകവും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഇത് ആംബർ കോട്ടയെ കൂടുതൽ ആകർഷകമാക്കുന്നു.വെളുപ്പും ചുവപ്പും മണൽക്കല്ലുകൊണ്ടാണ് ആംബർ കോട്ട നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.കോട്ടയുടെ പുറംഭാഗവും ഉൾവശവും ഹിന്ദു-മുഗൾ സമ്മിശ്രശൈലിയിലുള്ള കലാസൃഷ്ടികൾ കൊണ്ട് സമ്പന്നമാണ്.കോട്ടയുടെ മതിലുകളുടെ ഉൾവശം മ്യൂറൽ,ഫ്രസ്കോ ചുമർ ചിത്രങ്ങൾ‌ കൊണ്ട് അലങ്കരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മറ്റു മതിലുകൾ കൊത്തുപണികൾ കൊണ്ടും മൊസൈക്കുകൾ കൊണ്ടും കണ്ണാടിയിലുള്ള സൂക്ഷ്മമായ ചിത്രപ്പണികൾ കൊണ്ടും അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. വിനോദസഞ്ചാരികളെ ആകർഷിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള നിരവധി കാഴ്ചകളാണ് ആമ്പർ കോട്ടയ്ക്ക് അകത്തുള്ളത്. രാജസ്ഥാനിൽ യാത്ര പോകാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ നിങ്ങൾ തീർച്ചയായും ആംബർ കോട്ട സന്ദർശിക്കേണ്ടതാണ്. ഇവിടെയുള്ള ഓരോ കാഴ്ചയും നിങ്ങളുടെ കണ്ണിനും മനസ്സിനും അനുഭൂതി പകരും എന്നതിൽ യാതൊരുവിധ സംശയവുമില്ല. ### 4. ഹവാ മഹൽ (Hawa Mahal)  രാജസ്ഥാനിലെ ജയ്പൂരിലാണ് ഹവാമഹൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. കാറ്റുകളുടെ മാളിക എന്നാണ് ഹവാ മഹൽ എന്ന വാക്കിന്റെ അർത്ഥം.1799 ലാണ് ഇതിന്റെ പണി കഴിപ്പിച്ചത്.സ്ത്രീകൾക്ക് പുറം ലോകം വീക്ഷിക്കാനായി പണിതീർത്തതാണ്‌ ഈ മഹൽ എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു.ചെറിയ ജാലകങ്ങളോടു കൂടിയ കൂടുകൾ ചേർത്തു വച്ച് അഞ്ച് നിലകളിലായാണ് ഈ മാളിക കെട്ടിപ്പടുത്തത്.കൊട്ടാരത്തിലെ സ്ത്രീകൾക്ക് പർദ്ദയുടെ ഉപയോഗം നിർബന്ധമായിരുന്ന കാലത്തായിരുന്നു ഇതിന്റെ നിർമ്മാണം.ചുവന്ന മണൽക്കല്ലിൽ വെളുത്ത വരമ്പുകൾ ചേർത്ത് രജപുത്രശൈലിയിലുള്ള ഈ കെട്ടിടം രൂപകൽപ്പന ചെയ്തത്. 953 ജനലുകൾ ഈ മാളികയ്ക്ക് ഉണ്ട്.കൃഷ്ണന്റെ കിരീടത്തിന്റെ ആകൃതിയിലാണ് ഹവാ മഹലിന്റെ മുൻഭാഗം രൂപകൽപ്പന ചെയ്തത്. പിന്നിലൂടെയാണ് ഈ ഹവാ മഹലിലേക്കുള്ള പ്രവേശന വാതിലുകൾ. ### 5. ബിക്കാനീര്‍ ( Bikaner)  വിനോദസഞ്ചാരികളെ ആകർഷിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള രാജസ്ഥാനിലെ ഒരു മരു നഗരമാണ് ബിക്കാനീർ. രാജസ്ഥാൻ എന്ന് കേൾക്കുമ്പോൾ മനസ്സിൽ വരുന്ന കാഴ്ചകളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു കാഴ്ചയാണ് ബിക്കാനീറിൽ നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയുക.രാജസ്ഥാനിലെ വിവിധ നഗരങ്ങളില്‍ നിന്നു സുഖമമായി ബിക്കാനീറിലെത്താം.താര്‍ മരുഭൂമിയ്ക്ക് നടുവിലെ അത്ഭുതം എന്ന വിശേഷണം ബിക്കാനീറിന് ഉണ്ട്. വിനോദ സഞ്ചാരികളെ ആകർഷിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള കാഴ്ചകളാണ് ബിക്കനീറിലുള്ളത്. ചുറ്റും പച്ചപ്പ് നിറഞ്ഞ രീതിയിലാണ് ബിക്കാനീർ പരിസരം. `_BANNER_` ### 6. ജോധ്പൂര്‍(Jodhpur)  രാജസ്ഥാനിലെ രണ്ടമത്തെ വലിയ മരുനഗരമാണ് ജോധ്പൂർ.സൂര്യനഗരമെന്നും നീല നഗരമെന്നും ജോധ്പൂർ അറിയപ്പെടുന്നു.മെഹറാന്‍ഗാര്‍ഗ് കോട്ടയ്ക്കു ചുറ്റുമുള്ള നീലച്ചായമടിച്ച വീടുകള്‍ നഗരത്തെ നീലനഗരമാക്കുന്നു.താര്‍മരുഭൂമിയുടെ അരികത്ത് നില്ക്കുന്നതിനാല്‍ താറിലേക്കുള്ള വാതിലെന്നും ജോധ്പൂർ അറിയപ്പെടുന്നു.1429 ല്‍ ഈ നഗരം സ്ഥാപിച്ചത് റാഥോഡ് രജപുത്ര കുടുംബത്തിന്റെ തലവനായ റാവു ജോധയാണ്. ജോധ്പൂര്‍ രാജ്യത്തിന്‍റെ തലസ്ഥാനമായിരുന്ന ഇവിടം അടുത്ത കാലം വരെ മാര്‍വാര്‍ എന്നാണറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.ഭക്ഷണ പ്രിയർക്ക് രുചിയുടെ സ്വര്‍ഗ്ഗമാണ് ജോധ്പൂർ. തൈരും പഞ്ചസാരയും വെണ്ണയും ചേര്‍ത്തുണ്ടാക്കുന്ന മാഘാനിയ ലസ്സി, മാവാ കച്ചോരി, പായസ് കി കച്ചോരി, മിര്‍ച്ചി ബഡ എന്നിവയാണ് ജോധ്പൂര്‍വിഭവങ്ങള്‍. ജോധ്പൂരിൽ എത്തുന്ന ഓരോ സഞ്ചാരിയെയും ആകർഷിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള ചന്തകളും വിപണന കേന്ദ്രങ്ങളും ജോധ്പൂരിൽ ഉണ്ട്.കരകൗശല വസ്തുക്കൾ,ജോധ്പൂരിന്റെ വസ്ത്രങ്ങൾ, നിരവധി ഉൽപ്പന്നങ്ങളാണ് ജോധ്പൂരിൽ കാണാൻ സാധിക്കുന്നത്.അന്തര്‍ദേശീയ മരുഭൂമി പട്ടംപറത്തലുത്സവം എല്ലാ വര്‍ഷവും ജനുവരി 14 ന് ജോധ്പൂരിലെ പോളോ മൈതാനത്ത് വച്ച് നടത്തുന്നു. ### 7. പുഷ്കർ  രാജസ്ഥാനിലെ അമീർ ജില്ലയിലാണ് പുഷ്കർ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഇവിടെ ധാരാളം ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഹിന്ദുക്കളുടെയും സിക്കുകാരുടെയും തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാണിത്.പുഷ്കർ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായത് പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിൽ നിർമിച്ച ബ്രഹ്മക്ഷേത്രമാണ്. പുഷ്കറിൽ ഇറച്ചി മുട്ട എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു.പുഷ്കർ തടാക തീരത്തിനടുത്താണ് പുഷ്കർ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ചന്തയായ ഒട്ടക ചന്ത നടക്കുന്നത് പുഷ്കറിലാണ്.രാജസ്ഥാനിലേക്ക് നിരവധി സഞ്ചാരികൾ എത്തുന്ന ആഘോഷം കൂടിയാണ് ഇത്. ഒട്ടകപന്തയത്തിന് ശേഷം സംഗീതം, നൃത്തം, കലാപ്രദർശനങ്ങൾ തുടങ്ങി നിരവധി കാര്യങ്ങളാണ് ഇവിടെ നടക്കാറുള്ളത്.ഒട്ടകങ്ങൾ, ചെമ്മരിയാടുകൾ, കോലാടുകൾ, പശുക്കൾ തുടങ്ങി എല്ലാവിധ കന്നുകാലികളേയും ഇവിടെ വാങ്ങാനും വിൽക്കാനും ഈ ദിവസങ്ങളിൽ സാധിക്കും. ദിവസങ്ങൾ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന കാലിച്ചന്തയാണ് ഇവിടെ നടക്കാറുള്ളത്. രാജസ്ഥാന്റെ മരുപ്രദേശ ഗ്രാമങ്ങളിൽ ഒട്ടകങ്ങളെ വളർത്തുന്നവർ അവയെ വിൽക്കാൻ എത്തുന്നതു പുഷ്കറിലെ മേളയിലാണ്. വിവിധതരത്തിലുള്ള നൃത്ത ചുവടുകൾ വെക്കുന്ന ഒട്ടകങ്ങളെയും നമുക്ക് ഇവിടെ കാണാൻ സാധിക്കും. ഏറെ കൗതുകം നിറഞ്ഞ ഒരു കാഴ്ചയാണിത്. ഫെബ്രുവരി മാസങ്ങളിലാണ് നിങ്ങൾ യാത്രക്കിറങ്ങുന്നതെങ്കിൽ നിങ്ങൾക്ക് തീർച്ചയായും ഈ ഒരു കാഴ്ച കാണാൻ സാധിക്കും. ### 8. ജയ്സാൽമർ (Jaisalmer)  രാജസ്ഥാനിലെ താറു മരുഭൂമിക്ക് അടുത്താണ് ജയ് സാൽമർ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കോട്ടകളിൽ ഒന്നാണ് ജയ് സാൽമറിലെ കോട്ട. കൊത്തുപണികൾ ചെയ്ത ഒരുപാട് ചുമരുകൾ ജയ്സാൽമറിൽ കാണാൻ സാധിക്കും. ജയ്സാൽ മാറിലെ ഓരോ കൊത്ത്പണികളും നിങ്ങളുടെ കണ്ണിന് വ്യത്യസ്ത അനുഭൂതി നൽകുമെന്നതിൽ യാതൊരുവിധ സംശയവുമില്ല. പുരാതനമായ രീതിയിൽ ശില്പികൾ പ്രത്യേകം നിർമ്മിച്ച ഇത്തരം കൊത്തുപണികൾ ഇന്ന് നമുക്ക് വേറെ എവിടെയും കാണാൻ സാധിക്കുകയില്ല. ### 9. ബന്‍സ്വാര (Banswara)  രാജസ്ഥാനിലെ ആയിരം തടാകങ്ങളുടെ നാട് എന്നറിയപ്പെടുന്ന പ്രദേശമാണ് ബന്‍സ്വാര. നോക്കുന്നിടത്തെല്ലാം ധാരാളം തടാകങ്ങളും പച്ചപ്പും നമുക്കിവിടെ കാണാൻ സാധിക്കും.ബന്‍സ്വാര ഏറ്റവും ഭംഗിയാവുന്ന സമയമം മഴക്കാലമാണ്. സ്ഥിരം രാജസ്ഥാന്‍ കാഴ്ചകളില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി നിറയെ പച്ചപ്പ് ആണ് ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ പ്രത്യേകതകളിൽ ഒന്ന്. നിരവധി തടാകങ്ങളും പച്ചപ്പു നിറഞ്ഞ നിറഞ്ഞ പ്രദേശങ്ങളുമായി മനസ്സിനെ ആനന്ദിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള കാഴ്ചകളാണ് ഇവിടെ നമുക്ക് കാണാൻ സാധിക്കുക.നൂറു ദ്വീപുകളുടെ നാട് എന്നാണിവിടം അറിയപ്പെടുന്നത്. രാജസ്ഥാന്റെ ചിറാപുഞ്ചി എന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു.ചരിത്രപരമായും സാംസ്കാരിക പരമായും പ്രത്യേകതകളുള്ള കാഴ്ചകള്‍ ഇവിടെ കാണാം. നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്.രാജസ്ഥാനില്‍ ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ മഴ ലഭിക്കുന്ന പ്രദേശമാണ് ഇവിടം. അതുകൊണ്ടാണ് ഇവിടം രാജസ്ഥാന്‍റെ ചിറാപുഞ്ചി എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്.രാജസ്ഥാനിലേക്ക് യാത്ര പുറപ്പെടുന്ന നിങ്ങൾ തീർച്ചയായും കണ്ടിരിക്കേണ്ട സ്ഥലങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇവിടം. ### 10. ചിത്തോർഗഢ് കോട്ട  രാജസ്ഥാനിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു കോട്ടയാണ് ചിത്തോർഗഢ് കോട്ട.ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കോട്ടയാണിത്.കോയുടെ ലോക പൈതൃക പട്ടികയിൽ ഇടംപിടിച്ച ഒരു കോട്ട കൂടിയാണിത്.ഏഴാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ1567ൽ അക്ബർ ചക്രവർത്തി ഈ പ്രദേശം കീഴടക്കുന്നത് വരെ ഈ ഗോത്രങ്ങളാണ് ഇവിടെ ഭരണം നടത്തിയിരുന്നത്.15, 16 നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിൽ ഈ കോട്ട മൂന്നു തവണ ആക്രമിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.ചിത്തോർഗഢ് ന്റെ പ്രൗഢ ഭംഗി വിളിച്ചോതുന്നതിൽ ചിത്തോർഗഢ് കോട്ട വലിയ പങ്കുവഹിക്കുന്നു. ഒരുപാട് കാലപ്പഴക്കമുള്ള കോട്ട ഇന്നും കേടുപാടുകൾ സംഭവിക്കാതെ നിൽക്കുന്നുണ്ട്. കോട്ടയിലേക്കുള്ള വഴികൾ അത്ര എളുപ്പമല്ലെങ്കിലും കുത്തനെയും കുറുങ്ങനെയുമുള്ള നിരവധി പാതകൾ പിന്നിട്ട് വേണം കോട്ടയ്ക്ക് അരികിലെത്താൻ.കോട്ടയ്ക്കു ചുറ്റുമായി ഇരുമ്പ് കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ധാരാളം ഗേറ്റുകൾ ഉണ്ട്.റാണി പത്മിനി, മഹാറാണ, കുംഭ തുടങ്ങിയ മനോഹരമായ നിരവധി കൊട്ടാരങ്ങൾ കോട്ടയ്ക്കകത്തുണ്ട്. മഴക്കാലത്ത് മഴവെള്ളം സംഭരിച്ചു വെക്കാനുള്ള നിരവധി സംവിധാനങ്ങൾ കോട്ടയ്ക്കുള്ളിൽ കാണാൻ സാധിക്കും. മനോഹരമായ കൊത്തുപണികളാൽ അലങ്കരിച്ച ചുവരുകൾ കോട്ടക്കകത്തും പുറത്തും കാണാൻ സാധിക്കും. വ്യത്യസ്തവും മനോഹരമായ ഒരുപാട് കാഴ്ചകൾ കോട്ടയ്ക്കകത്തുണ്ട്. രാജസ്ഥാനിലേക്ക് യാത്ര പുറപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ നിർബന്ധമായും നിങ്ങൾ ഇവിടം സന്ദർശിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. നിങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്തമായ ഒരു അനുഭൂതി നൽകാൻ ഇവിടംകൊണ്ട് സാധിക്കും. രാജസ്ഥാനിലേക്ക് യാത്ര പുറപ്പെടുന്ന ഓരോ സഞ്ചാരിയും നിർബന്ധമായും കണ്ടിരിക്കേണ്ട ,ഒഴിച്ചുകൂടാനാവാത്ത കാഴ്ചകൾ നൽകുന്ന സ്ഥലങ്ങളാണ് മുകളിൽ കൊടുത്തിരിക്കുന്നത്.രാജസ്ഥാനിലെ മണലാരണ്യ കാഴ്ചകളും, തടാകങ്ങളും, പച്ചപ്പുനിറഞ്ഞ കാഴ്ചകളും നിങ്ങൾക്ക് അവിടെ കാണാൻ സാധിക്കും. രാജസ്ഥാനിലെ ജീവിതരീതി, ഭക്ഷണം, പഴയകാല നിർമ്മാണ രീതിയിലുള്ള കെട്ടിടങ്ങൾ, തുടങ്ങി നിരവധി കാഴ്ചകൾ നിങ്ങൾക്ക് നേരിട്ട് ഒരു അനുഭൂതി നൽകും എന്നതിൽ യാതൊരുവിധ സംശയവുമില്ല.ബസ് മാർഗമോ ട്രെയിൻ മാർഗമോ നിങ്ങൾക്ക് രാജസ്ഥാനിൽ എത്താം.രാജസ്ഥാനിൽ എത്തിക്കഴിഞ്ഞാൽ മുകളിൽ കൊടുത്ത ഓരോ സ്ഥലത്തേക്കും പ്രത്യേകം ബസ്സുകളും മറ്റു വാഹന സൗകര്യങ്ങളും ലഭിക്കും.

ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസംഖ്യയുള്ള രണ്ടാമത്തെ സംസ്ഥാനമാണ് മറാഠികളുടെ നാടായ മഹാരാഷ്ട്ര. ഇന്ത്യയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ പ്രദേശമായതിനാൽ,സമൃദ്ധമായ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ കൊണ്ട് അനുഗ്രഹീതമാണ് മഹാരാഷ്ട്ര. അറബിക്കടലിനും പശ്ചിമഘട്ടത്തിനും ഇടയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാനത്തിന് സവിശേഷമായ ഒരു സ്ഥാനമുണ്ട്. വിനോദസഞ്ചാരികൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യേണ്ട ടൺ കണക്കിന് സ്ഥലങ്ങളും ആകർഷണങ്ങളുമുള്ള ഇന്ത്യയിലെ ഒരു പ്രധാന സംസ്ഥാനമാണിത്. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അത്തരം മികച്ച 10 സ്ഥലങ്ങളെ ചുവടെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നു. ## 1.മുംബൈ  മുമ്പ് 'ബോംബെ' എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന മുംബൈ മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാനത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരവും തലസ്ഥാനവുമാണ്. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള നഗരവും ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള 9-ാമത്തെ നഗരവുമാണ്. സ്വപ്നങ്ങളുടെ നഗരം എന്നാണ് മുംബൈയെ വിളിക്കുന്നത്. 7 ദ്വീപുകളുടെ ഒരു ശേഖരമായ ഈ നഗരം, മുംബാദേവിയുടെ പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഈ മഹാനഗരത്തിന്‍റെ ചരിത്രം ശിലായുഗം മുതലുള്ളതാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. മൗര്യ, ചാലൂക്യ, രാഷ്ട്രകൂട, മറാത്ത തുടങ്ങിയ പ്രമുഖ സാമ്രാജ്യങ്ങളുടെ ഭാഗമായിരുന്നു മുംബൈ. തുറമുഖ നഗരമായതിനാൽ മുംബൈ ഒരു വ്യാപാര പാതയായി വളർന്നു. ഫാഷനബിൾ വസ്ത്രങ്ങൾക്കും അനുകരണ ആഭരണങ്ങൾക്കും മുംബൈ പ്രശസ്തമാണ്. ഗേറ്റ്‌വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ, ഛത്രപതി ശിവജി ടെർമിനസ് (വിക്ടോറിയ ടെർമിനസ്), എലിഫന്‍റ് ഗുഹകൾ, കൻഹേരി ഗുഹകൾ, ഹാജി അലി ദർഗ, സിദ്ധിവിനായക ക്ഷേത്രം, ജുഹു ബീച്ച്, മാർവ് ബീച്ച്, മറൈൻ ഡ്രൈവ്, ചൗപാട്ടി, ഫിലിം സിറ്റി, മണിഭവൻ ഗാന്ധി സംഗ്രഹാലയ, ബാബുൽനാഥ് ക്ഷേത്രം, മൗണ്ട് മേരി ചർച്ച് എന്നിവ മുംബൈയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട സ്ഥലങ്ങളാണ്. ## 2.ഔറംഗബാദ്  മുഗൾ ചക്രവർത്തിയായ ഔറംഗസേബിന്‍റെ പേരില്‍ അറിയപ്പെടുന്ന ഔറംഗബാദ് എന്ന നഗരം മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ്.മുഗളന്മാരുടെയും ഹൈദരാബാദിലെ മുസ്ലീം സംസ്കാരവും ഈ നഗരത്തിന്‍റെ സംസ്കാര രൂപീകരണത്തില്‍ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്. മറാത്തി, ഉറുദു എന്നിവയാണ് ഇവിടെ സംസാരിക്കുന്ന പ്രധാന ഭാഷകൾ. അഹമ്മദ് നഗറിലെ മുർതാസ നിസാം ഷായുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന മാലിക് അംബാറാണ് എഡി 1610-ൽ ഈ നഗരം സ്ഥാപിച്ചത്. യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക സ്ഥലങ്ങളായ അജന്ത-എല്ലോറ ഗുഹകൾ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട നഗരമാണ് ഔറംഗബാദ്. ബിസി രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിനും എഡി ആറാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിലാണ് ഈ ഗുഹകൾ കൊത്തിയെടുത്തതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഈ ഗുഹകൾ ഇപ്പോൾ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവ്വേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ സംരക്ഷണത്തിലാണ്. അജന്ത എല്ലോറ ഗുഹകള്‍ കൂടാതെ ദൗലതാബാദ് ഫോർട്ട്, ബീബി കാ മഖ്ബറ, ജമാ മസ്ജിദ്, പഞ്ചക്കി, ദേവഗിരി ഫോർട്ട്, ഘൃഷ്ണേശ്വര ക്ഷേത്രം, സലിം അലി പക്ഷി സങ്കേതം എന്നിവയാണ് ഔറംഗബാദില്‍ കാണേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങള്‍. ## 3.നാസിക്ക്  മഹാരാഷ്ട്രയുടെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മേഖലയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു മതപരമായ നഗരമാണ് നാസിക്. സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 700 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നാസിക്ക് ഇന്ത്യയുടെ വൈൻ തലസ്ഥാനം എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഗോദാവരി നദിയുടെ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. വിവിധ ഭരണാധികാരികളുടെ ഭരണകാലത്ത് നിർമ്മിച്ച നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് നാസിക്ക്. ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ ഈ സ്ഥലം നിരവധി തവണ പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ 12 വർഷത്തിലൊരിക്കൽ ഇന്ത്യയിലെ കുംഭമേളയ്ക്ക് ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്ന നഗരങ്ങളിലൊന്നായി നാസിക്ക് പ്രശസ്തമാണ്. പവിത്രമായതും ഹൈന്ദവ പുരാണങ്ങളിൽ വളരെ പ്രാധാന്യമുള്ളതുമായ പുരാതന ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ഒരു വലിയ നിര ഈ നഗരത്തിലുണ്ട്. മതപരമായ പ്രാധാന്യത്തിനുപുറമെ, നാസിക്കിൽ നിരവധി മുന്തിരിത്തോട്ടങ്ങളും ഉണ്ട്. അത് ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ വ്യാപിച്ചു കിടക്കുന്നു. പഞ്ചവടി, സോമേശ്വർ, രാം കുണ്ഡ്, മുക്തിധാം ക്ഷേത്രം, നാണയ മ്യൂസിയം, പാണ്ഡവ്‌ലേനി ഗുഹകൾ, സിന്നാർ, അഞ്ജനേരി, ത്രയംബകേശ്വർ എന്നിവ നാസിക്കില്‍ കാണേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. ## 4.പൂണെ  പേഷ്വാകളുടെ നാടെന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന പൂണെ, ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്‍റെ കാലം മുതൽ സാംസ്കാരികമായും ചരിത്രപരമായും ഒരു പ്രധാന സ്ഥാനം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. പുണ്യ-നഗരി അല്ലെങ്കിൽ ഡെക്കാൻ രാജ്ഞി എന്നാണ് പൂണെ മുമ്പ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. മുമ്പ്, പൂണെ ഭരിച്ചിരുന്നത് രാഷ്ട്രകൂടരാണ്. ഇത് ദേവഗിരിയിലെ യാദവ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ ഭാഗമായിരുന്നു. മറ്റൊരുകാലത്ത് ശിവാജി മഹാരാജ് സ്ഥാപിച്ച മറാത്താ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ ശക്തികേന്ദ്രമായിരുന്നു പൂണെ. മഹാരാഷ്ട്രയുടെ സാംസ്കാരിക തലസ്ഥാനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന പൂണെ, ശാസ്ത്രീയ സംഗീതം, ആത്മീയത, നാടകം, കായികം, സാഹിത്യം തുടങ്ങിയ സാംസ്കാരിക പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്. പൂണെ നഗരം ഐടി, നിർമ്മാണം, ഓട്ടോമൊബൈൽ വ്യവസായങ്ങൾ, പ്രശസ്തമായ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കും പേരുകേട്ടതാണ്. മറാഠാ കാലഘട്ടത്തിലെ അതിമനോഹരമായ ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങളും വിനോദസഞ്ചാര താൽപര്യമുള്ള നിരവധി സ്ഥലങ്ങളും ഈ നഗരത്തെ വൈവിധ്യ സമ്പന്നമാക്കുന്നു. ശനിവർ വാഡ, സിൻഹഗഡ് ഫോർട്ട്, ഓഷോ ആശ്രമം, ദഗ്ദുഷേത് ഗണപതി, പാടലേശ്വർ ഗുഹാക്ഷേത്രം, രാജീവ് ഗാന്ധി സുവോളജിക്കൽ പാർക്ക്, ഷിൻഡെ ഛത്രി, രാജാ ദിനകർ കേൽക്കർ മ്യൂസിയം, നാഷണൽ വാർ മ്യൂസിയം, ബണ്ട് ഗാർഡൻ, സരസ് ബാഗ്, പാർവതി ഹിൽ, ആഗാ ഖാൻ പാലസ്, രാജ്ഗഡ് കോട്ട, കൂടാതെ ദർശൻ മ്യൂസിയം എന്നിവ പൂണെയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട ചില പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. ## 5.മഹാബലേശ്വര്‍  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഒരു ഹിൽ സ്റ്റേഷനാണ് മഹാബലേശ്വർ. ചരിഞ്ഞ കൊടുമുടികളും ചുറ്റുമുള്ള കാടുകളും ഉള്ള സമതലങ്ങളുടെ വിശാലമായ കാഴ്ച മഹാബലേശ്വര്‍ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് ബോംബെ പ്രസിഡൻസിയുടെ വേനൽക്കാല തലസ്ഥാനമായി മാറിയ മഹാബലേശ്വർ 1829-30 വര്‍ഷങ്ങളിലാണ് ഇന്നത്തെ രീതിയില്‍ നിലവില്‍ വന്നത്. നേരത്തെ, ഇത് മാൽക്കം പേത്ത് എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. മഹാരാഷ്ട്ര, കർണാടക, തെലങ്കാന, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ ഒഴുകുന്ന കൃഷ്ണ നദിയുടെ ഉറവിടമാണ് മഹാബലേശ്വർ. പഴയ മഹാബലേശ്വറിലെ പഞ്ച് ഗംഗാ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഒരു പശുവിന്‍റെ പ്രതിമയുടെ വായിൽ നിന്ന് ഒഴുകിയതാണ് നദിയുടെ ഉറവിടം എന്നാണ് ഐതീഹ്യം. കൃഷ്ണനദിയിൽ ലയിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് മറ്റ് നാല് നദികളും ഇവിടെ നിന്ന് ഒഴുകുന്നു. കൊയാന, വെണ്ണ (വേണി), സാവിത്രി, ഗായത്രി എന്നിവയാണവ. കോട്ടകൾ, ക്ഷേത്രങ്ങൾ, തടാകങ്ങൾ തുടങ്ങി നിരവധി വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങൾ മഹാബലേശ്വറിൽ ഉണ്ട്. പ്രതാപ്ഗഡ് കോട്ട, വെണ്ണ തടാകം, മഹാബലേശ്വർ ക്ഷേത്രം, കൃഷ്ണഭായി ക്ഷേത്രം, ലിംഗമാല വെള്ളച്ചാട്ടം, തപോള, പാഞ്ച്ഗനി എന്നിവ മഹാബലേശ്വറിലെ പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. പ്രകൃതി ഭംഗി ആസ്വദിക്കാന്‍ നിരവധി വ്യൂ പോയിന്‍റുകളും ഉണ്ട് ഇവിടെ. ആർതേഴ്‌സ് സീറ്റ്, വിൽസൺ പോയിന്‍റ്, കേറ്റ്സ് പോയിന്‍റ്, എലിഫന്‍റ് ഹെഡ് പോയിന്‍റ്, കൊണാട്ട് പീക്ക്, ബോംബെ പോയിന്‍റ് എന്നിവ ജനപ്രിയ വ്യൂ പോയിന്‍റുകളാണ്. സ്ട്രോബെറി, മൾബറി എന്നിവയുടെ കൃഷിക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് മഹാബലേശ്വർ. ## 6.മാഥേരാൻ  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ റായ്ഗഡ് ജില്ലയിലെ ഒരു ചെറിയ ഹിൽസ്റ്റേഷനാണ് മാഥേരാൻ. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഏറ്റവും മികച്ച മൺസൂൺ ഡെസ്റ്റിനേഷനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. തണുത്തതും ഈർപ്പം കുറഞ്ഞതുമായ കാലാവസ്ഥയ്ക്ക് ഈ നഗരം പ്രശസ്തമാണ്. എഡി 1850-ൽ താനെ ജില്ലയുടെ അന്നത്തെ ജില്ലാ കളക്ടറായിരുന്ന ഹഗ് പോയിന്‍റ്സ് മാലെറ്റാണ് മാഥേരാൻ വികസിപ്പിച്ചത്. ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ വേനൽക്കാല റിസോർട്ടായി ബോംബെ ഗവർണറായിരുന്ന എൽഫിൻസ്റ്റൺ പ്രഭു ഈ സ്ഥലം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. 'നെറ്റിയിലെ വനം' എന്നർത്ഥം വരുന്ന മാഥേരാൻ, ഭാരത സർക്കാരിന്‍റെ പരിസ്ഥിതി-വന മന്ത്രാലയം പ്രഖ്യാപിച്ച ഒരു പരിസ്ഥിതി ലോല പ്രദേശമാണ്. ഏഷ്യയിലെ ഏക ഓട്ടോമൊബൈൽ ഫ്രീ ഹിൽ സ്റ്റേഷനാണിത്. മാഥേരാൻ നഗരത്തിലേക്ക് സ്വകാര്യ വാഹനങ്ങൾ അനുവദിക്കില്ല. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്‍റെ കൊടുമുടികളുടെ വിശാലദൃശ്യം പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന 38 വ്യൂ പോയിന്‍റുകൾക്ക് മാഥേരാൻ പ്രശസ്തമാണ്. പോർക്കുപൈൻ പോയിന്‍റ്, പനോരമ പോയിന്‍റ്, എക്കോ പോയിന്‍റ്, ഷാർലറ്റ് ലേക്ക്, കിംഗ് ജോർജ് പോയിന്‍റ്, ലൂയിസ പോയിന്‍റ്, മങ്കി പോയിന്‍റ്, പേമാസ്റ്റർ പാർക്ക്, പാന്തേഴ്‌സ് ഗുഹകൾ, റാംബോഗ് പോയിന്‍റ്, ഹാർട്ട് പോയിന്‍റ് തുടങ്ങിയവ മാഥേരാനില്‍ സന്ദർശിക്കേണ്ട ചില പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്. `_BANNER_` ## 7.കോലാപൂര്‍  പഞ്ചഗംഗ നദിയുടെ തീരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നഗരമാണ് കോലാപൂര്‍. മറാത്ത സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ ഹൃദയമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഈ നഗരം മറാത്തികളുടെ വിവിധ ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങൾക്കും സാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിനും പേരുകേട്ടതാണ്. ദേവീഭാഗവത പുരാണത്തിൽ കൊല്ലമ്മയുടെ ആരാധനാലയമായി ഈ പുരാതന നഗരത്തെ പരാമർശിക്കുന്നു. മഹാലക്ഷ്മി ദേവിയാൽ വധിക്കപ്പെട്ട അസുരനായ കോലാസൂരിന്‍റെ പുരാണ കഥയിൽ നിന്നാണ് നഗരത്തിന് ഈ പേര് ലഭിച്ചത്. നഗരത്തിന്‍റെ കാവൽ ദേവതയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മഹാലക്ഷ്മി ദേവിയുടെ ബഹുമാനാർത്ഥം പ്രസിദ്ധമായ ഒരു മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം ഇവിടെയുണ്ട്. കോലാപുരി ചപ്പലുകൾ, കോലാപുരി ആഭരണങ്ങൾ, കോലാപുരി പാചകരീതികൾ എന്നിവയ്ക്ക് കോലാപൂർ ലോകമെമ്പാടും അറിയപ്പെടുന്നു. രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും പഴയ നാഗരികതകളിലൊന്നാണ് കോലാപൂർ. മൗര്യന്മാർ, ചാലൂക്യർ, രാഷ്ട്രകൂടർ, ശിലാഹർ, യാദവർ തുടങ്ങിയ നിരവധി ഇന്ത്യൻ രാജവംശങ്ങളാണ് ഈ നഗരം ഭരിച്ചിരുന്നത്. ദക്ഷിണ കാശി എന്ന് പലപ്പോഴും വിളിക്കപ്പെടുന്ന കോലാപൂർ ഒരു പ്രധാന ആത്മീയ കേന്ദ്രമാണ്. മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം ഉൾപ്പെടെ മധ്യകാല ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള ധാരാളം ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഇവിടെയുണ്ട്. ടെംബ്ലൈ ക്ഷേത്രം, ഭവാനി മണ്ഡപം, ന്യൂ പാലസ് മ്യൂസിയം, ജ്യോതിബ ക്ഷേത്രം, ശ്രീ ബിങ്കംബി ഗണേഷ് മന്ദിർ, രങ്കല തടാകം, കോപേശ്വര ക്ഷേത്രം, പൻഹാല ഫോർട്ട്, ശാലിനി പാലസ്, സിദ്ധഗിരി ഗ്രാമ്ജീവന മ്യൂസിയം, ടൗൺ ഹാൾ മ്യൂസിയം, സാഗരേശ്വര് വന്യജീവി സങ്കേതം, രാധാനഗരി വന്യജീവി സങ്കേതം എന്നിവയാണ്. കോലാപൂരിലെ പ്രമുഖ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങൾ. ## 8.ഷിര്‍ദി  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അഹമ്മദ്‌നഗർ ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു തീർത്ഥാടന നഗരമാണ് ഷിർദി. ഷിർദ്ദി സായി ബാബയുടെ ക്ഷേത്രമാണ് ഷിർദ്ദി, ഇവിടം ഭക്തരുടെ പ്രധാന ആകർഷണമാണ്. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന സായിബാബ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ സന്യാസിമാരിൽ ഒരാളായാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. 16 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ സായി ബാബ ഷിർദി സന്ദർശിക്കുകയും 1918-ൽ മരിക്കുന്നതുവരെ അവിടെ തങ്ങുകയും ചെയ്തു. സായി ബാബ ഈ ചെറിയ ഗ്രാമത്തെ തന്‍റെ ഭക്തർക്കുള്ള ഒരു പുണ്യ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റി. ഷിർദി ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിൽ ഗുരുസ്ഥാൻ, സമാധി മന്ദിർ, ദ്വാരകാമായി, ചാവടി, ലെന്ദി ബാഗ് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. മാരുതി ക്ഷേത്രം, ഖണ്ഡോബ മന്ദിർ, സായ് ഹെറിറ്റേജ് വില്ലേജ്, ശനിസിംഗനാപൂർ എന്നിവയാണ് ഷിർദ്ദിയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട മറ്റ് സ്ഥലങ്ങൾ. ## 9.രത്നഗിരി  മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അറബിക്കടലിനോട് ചേർന്നുള്ള ഒരു തുറമുഖ നഗരമാണ് രത്നഗിരി. രത്‌നഗിരി ജില്ല വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് ഏറ്റവും മനോഹരമായ ബീച്ചുകൾ, ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങൾ, ശാന്തമായ ക്ഷേത്രങ്ങൾ എന്നിവയുടെ രൂപത്തിൽ ഏറ്റവും വൈവിധ്യമാർന്ന ആകർഷണങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, രത്നഗിരിയിലെ ബീച്ചുകൾ മറ്റെല്ലാ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളിലും ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നു. രത്നഗിരിയിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ബീച്ചാണ് മാണ്ഡവി ബീച്ച്. പവാസ് ബീച്ച്, ഗണേഷ്ഗുലെ ബീച്ച്, ഭാത്യെ ബീച്ച്, ഗണപതിപുലെ ബീച്ച് എന്നിവയാണ് രത്നഗിരിയിലെയും പരിസരങ്ങളിലെയും മറ്റ് പ്രശസ്തമായ ബീച്ചുകൾ. ബീച്ചുകൾക്ക് പുറമെ രത്‌നദുർഗ് ഫോർട്ട്, തിബാവ് പാലസ്, ഗേറ്റ്‌വേ ഓഫ് രത്‌നഗിരി, സ്വയംഭൂ ഗണപതി ക്ഷേത്രം, വിജയദുർഗ് ഫോർട്ട്, ജയ്ഗഡ് ഫോർട്ട്, ലൈറ്റ്‌ഹൗസ് തുടങ്ങിയ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളും രത്‌നഗിരിയിലുണ്ട്. ## 10.ഇഗത്പുരി  പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സഹ്യാദ്രി മലനിരകളിൽ സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 1900 അടി ഉയരത്തിലാണ് ഇഗത്പുരി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. എല്ലാ വശങ്ങളിൽ നിന്നും പർവതങ്ങളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഇഗത്പുരി നഗരം മനോഹരമായ സൗന്ദര്യത്താൽ അനുഗ്രഹീതമാണ്. മനോഹരമായ ക്ഷേത്രങ്ങൾ, മനോഹരമായ പഴയ കോട്ടകൾ, മനോഹരമായ കാലാവസ്ഥ, ഗംഭീരമായ പർവതങ്ങൾ, മനോഹരമായ പ്രകൃതിദൃശ്യങ്ങൾ എന്നിവയാൽ അലങ്കരിച്ച ഈ ഹിൽ‌സ്റ്റേഷൻ കണ്ണുകൾക്ക് ഒരു വിരുന്നാണ്. ഇഗത്പുരി വിപാസന ഇന്റർനാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് മെഡിറ്റേഷന്‍റെ ആസ്ഥാനമായതിനാൽ സമാധാനവും ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവനവും ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്കിടയിൽ ഈ മലയോര നഗരം പ്രശസ്തി നേടിയിട്ടുണ്ട്. ഭട്‌സ റിവർ വാലി, ക്യാമല്‍ താഴ്‌വര, ത്രിംഗൽവാഡി കോട്ട, ഘടൻദേവി ക്ഷേത്രം, വൈതർണ അണക്കെട്ട് എന്നിവയാണ് ഇഗത്പുരിയിൽ സന്ദർശിക്കേണ്ട പ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ. സമ്പന്നമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകവും ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യവും മഹാരാഷ്ട്രയിലുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ പ്രധാന സംസ്ഥാനങ്ങളിലൊന്നും വിവിധ സാംസ്കാരികവും ആധുനികവുമായ കലകളുടെ കേന്ദ്രവുമാണ് മഹാരാഷ്ട്ര. മുകളില്‍ പറയുന്നവ കൂടാതെ അലിബാഗ്, സോലാപുര്‍, ഖണ്ടാല, ലോനാവ്ല, പഞ്ചാഗ്നി എന്നീ സ്ഥലങ്ങളും മഹാരാഷ്ട്രയില്‍ കാണാവുന്നതാണ്.

അക്വാകൾച്ചർ എന്നാൽ നിയന്ത്രിത അന്തരീക്ഷത്തിൽ മത്സ്യം വളർത്തൽ. പോണിക്സ് എന്ന ലാറ്റിൻ വാക്കിന്‍റെ അർത്ഥം ജോലി എന്നാണ്.മണ്ണില്ലാത്ത മാധ്യമങ്ങളിൽ വളരുന്ന മത്സ്യം അമോണിയയെ തിന്നുകയും ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഗുണം ചെയ്യുന്ന ബാക്ടീരിയകൾ അമോണിയയെ പോഷകങ്ങളാക്കി മാറ്റുന്നു, സസ്യങ്ങൾ ഈ പോഷകങ്ങളെ ആഗിരണം ചെയ്യുന്നു. അക്വാപോണിക്‌സ് ഈ വാക്കിന്റെ 'പോണിക്‌സ്' എന്ന ഭാഗം മണ്ണ്കുറഞ്ഞ മീഡിയ ഉപയോഗിച്ച് വെള്ളത്തിൽ വളരുന്ന സസ്യങ്ങളെ തിരിച്ചറിയുന്നു . ഹൈഡ്രോപോണിക്‌സ് അതിന്‍റെ ഗുണദോഷങ്ങളുള്ള അറിവോടെ വളരുന്ന രീതിയാണ്. (പിന്നീട് ചർച്ചചെയ്യും). അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, അക്വാപോണിക്‌സ് എന്നാൽ മത്സ്യത്തെ പ്രവർത്തനക്ഷമമാക്കുന്നു. ആ മത്സ്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്ന ജോലിയാണ് (അവശിഷ്ടങ്ങൾ തിന്നുകയും ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത്), അവ ചെടികൾ വളർത്തുന്നതിനുള്ള മികച്ച വളമാണ്,. മനുഷ്യനും , മത്സ്യവും ജോലിയിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ ധാരാളം ചെടികൾ വളർത്താൻ കഴിയും.ജലം, ജലജീവികൾ, ബാക്ടീരിയകൾ, പോഷകങ്ങളുടെ ചലനാത്മകത, ഓവുചാലുകളിൽ ഒന്നിച്ച് വളരുന്ന സസ്യങ്ങൾ എന്നിവ തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെയാണ് അക്വാപോണിക്‌സ് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്. ലോകം പ്രകൃതിയിൽ നിന്നുള്ള സൂചനകൾ സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ട്, അക്വാപോണിക്സ് ഈ വ്യക്തിഗത ഘടകങ്ങളെ ജൈവ സംയോജനത്തിന്റെ ശക്തി പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നു: മത്സ്യത്തിൽ നിന്നുള്ള മാലിന്യ ഉപോൽപ്പന്നങ്ങൾ ബാക്ടീരിയകൾക്ക് ഭക്ഷണമായി മാറ്റി, സസ്യങ്ങൾക്ക് അനുയോജ്യമായ വളമാക്കി മാറ്റുന്നു. മത്സ്യത്തിന് ശുദ്ധവും സുരക്ഷിതവുമായ രൂപത്തിൽ വെള്ളം എല്ലാ ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയിലും പ്രകൃതി മാതാവ് ചെയ്യുന്നതുപോലെ, അക്വാകൾച്ചറും ഹൈഡ്രോപോണിക് സംവിധാനങ്ങളും സംയോജിപ്പിക്കുന്നു , അക്വാപോണിക്സ് അവയുടെ ഗുണങ്ങൾ മുതലെടുക്കുകയും ഓരോന്നിന്റെയും പോരായ്മകൾ ഇല്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അക്വാപോണിക്‌സിന്റെ ഏറ്റവും നല്ല കാര്യം, അത് പ്രകൃതിദത്തമായ ഒരു ആവാസവ്യവസ്ഥയെ അനുകരിക്കുന്നു എന്നതാണ്. അക്വാപോണിക്‌സ് -ജലം, ജലജീവികൾ, ബാക്ടീരിയകൾ, പോഷകങ്ങളുടെ ചലനാത്മകത, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ജലപാതകളിൽ ഒരുമിച്ച് വളരുന്ന സസ്യങ്ങൾ എന്നിവ തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. ഈ വ്യക്തിഗത ഘടകങ്ങൾ ജൈവ സംയോജനം, മത്സ്യത്തിൽ നിന്നുള്ള മാലിന്യ ഉപോൽപ്പന്നങ്ങൾ ബാക്ടീരിയയ്ക്കുള്ള ഭക്ഷണമായി മാറ്റി, സസ്യങ്ങൾക്ക് അനുയോജ്യമായ വളമാക്കി മാറ്റുക, ആ സസ്യങ്ങൾ വെള്ളം ശുദ്ധവും സുരക്ഷിതവുമായ രൂപത്തിൽ മത്സ്യത്തിന് തിരികെ നൽകുന്നു. അക്വാകൾച്ചറും ഹൈഡ്രോപോണിക് സംവിധാനങ്ങളും സംയോജിപ്പിക്കുന്നതിൽ പ്രകൃതി എല്ലാ ജലജീവി ആവാസവ്യവസ്ഥയിലും പ്രവർത്തിക്കുന്നു, അക്വാപോണിക്സ് അവയുടെ ഗുണങ്ങളെ മുതലെടുക്കുകയും ഓരോന്നിന്റെയും പോരായ്മകൾ ഇല്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ## അക്വാപോണിക്‌സ് vs ഹൈഡ്രോപോണിക്‌സ്  അക്വാപോണിക്‌സിൽ ഒരേ പരിതസ്ഥിതിയിൽ മത്സ്യങ്ങളെയും ചെടികളെയും ഒരുമിച്ച് വളർത്തുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു, ഇത് സുസ്ഥിരമായ ഒരു പ്രക്രിയയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, മറുവശത്ത്, ഹൈഡ്രോപോണിക്‌സ് ഒരു പൂന്തോട്ടപരിപാലന രീതിയാണ്, അത് മണ്ണിന്‍റെ ഉപയോഗമില്ലാതെ സസ്യങ്ങളെ വളർത്താൻ അനുവദിക്കുന്ന ഒരു ഉദ്യാന രീതിയാണ് അക്വാപോണിക്‌സിൽ വളരുന്ന മത്സ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു. ഒരേ പരിതസ്ഥിതിയിൽ സസ്യങ്ങൾ ഒരുമിച്ച്, ഇത് സുസ്ഥിരമായ പ്രക്രിയയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, മറുവശത്ത്, മണ്ണ് ഉപയോഗിക്കാതെ ചെടികൾ വളർത്താൻ അനുവദിക്കുന്ന ഒരു പൂന്തോട്ടപരിപാലന രീതിയാണ് ഹൈഡ്രോപോണിക്സ്. ഈ രണ്ട് രീതികളും പ്രയോഗത്തെ ആശ്രയിച്ച് ഫലപ്രദവും പ്രയോജനകരവുമാണ്.എന്നിരുന്നാലും ചില സസ്യങ്ങൾ രണ്ടിൽ ഏത് രീതിയിൽ ആയാലും ശക്തമായി വളരും.. ## ഒരു അക്വാപോണിക് സിസ്റ്റം സജ്ജീകരിക്കൽ ഒരു അക്വാപോണിക്സ് സിസ്റ്റം സജ്ജീകരിക്കുന്നതിന് ചില വ്യത്യസ്ത വഴികളുണ്ട്: ഏറ്റവും സാധാരണമായവ ഇവയാണ്: ### ഡീപ് വാട്ടർ കൾച്ചർ സെറ്റ് അപ്പ്, റാഫ്റ്റ് അധിഷ്ഠിത ഗ്രോവിങ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ആഴത്തിലുള്ള ജല സംസ്ക്കാര സംവിധാനം, ഫ്ലോട്ടിംഗ് ഫോം റാഫ്റ്റ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. വലിയ വാണിജ്യ സജ്ജീകരണങ്ങളിൽ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ചെടികളുടെ വേരുകൾ വെള്ളത്തിലേക്ക് വീഴാനും വെള്ളം ഒഴുകുന്ന ചാനലിൽ നിന്ന് നേരിട്ട് പോഷകങ്ങൾ വലിച്ചെടുക്കാനും ഇത് അനുവദിക്കുന്നു, മത്സ്യം താമസിക്കുന്ന ടാങ്കിൽ നിന്ന് വെള്ളം വലിച്ചെടുക്കുകയും നീക്കം ചെയ്യാൻ ഫിൽട്ടർ ചെയ്യുകയും ചെയ്യും ### ന്യൂട്രിയന്റ് ഫിലിം സെറ്റ് അപ്പ് ഈ രീതിയിൽ മത്സ്യ ടാങ്കിൽ നിന്ന് പിവിസി പോലുള്ള ഇടുങ്ങിയ, സിലിണ്ടർ ട്യൂബിലൂടെ വെള്ളം വലിച്ചെടുക്കുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു, അതിൽ മുകളിലേക്ക് തുളകൾ തുരന്നിരിക്കുന്നു, വേരുകൾ വെള്ളത്തിൽ നിന്ന് പോഷകങ്ങൾ വലിച്ചെടുക്കുന്ന ദ്വാരങ്ങളിലൂടെ തൂങ്ങിക്കിടക്കുന്നു. അധികം ഗ്രൗണ്ട് സ്പേസ് ഇല്ലാത്ത പ്രദേശങ്ങൾക്കായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു, കാരണം ഇത് ചുവരുകൾക്ക് കുറുകെ ഓടുകയോ സീലിംഗിൽ തൂക്കിയിടുകയോ ചെയ്യാം, തിരശ്ചീനമായോ ലംബമായോ ഇത് സജ്ജീകരിക്കാം, കൂടാതെ ഇത് വലിയ വളർച്ച ഇല്ലാത്ത ചെടികൾക്ക് നല്ല പിന്തുണ നൽകുന്നു. ### മീഡിയ ബെഡ് സെറ്റ് അപ്പ് ഈ സംവിധാനത്തിൽ, കളിമൺ ഉരുളൻ കല്ലുകൾ പോലെയുള്ള ഒരു പ്രത്യേക തരം മീഡിയയിലാണ് ചെടികൾ വളർത്തുന്നത്, മീഡിയ ബെഡ് സാധാരണയായി മത്സ്യ ടാങ്കിന് മുകളിലോ തൊട്ടടുത്തോ ഇരിക്കും, ഒരു പമ്പ് ടാങ്കിൽ നിന്ന് വെള്ളം വലിച്ചെടുക്കുന്നു, തുടർന്ന് അത് കടന്നുപോകുന്നു. മീഡിയ ബെഡ്, പൂർണ്ണമായും ഫിൽട്ടർ ചെയ്ത മത്സ്യത്തിലേക്ക് തിരികെ നൽകുന്നതിനുമുമ്പ് സസ്യങ്ങളെ വെള്ളത്തിൽ നിന്ന് പോഷകങ്ങൾ വലിച്ചെടുക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു, ഇത് ഒരുപക്ഷേ ഗാർഹിക കർഷകർക്ക് ഏറ്റവും എളുപ്പവും സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നതുമായ സാങ്കേതികതയാണ്. `_BANNER_` ### അറ്റകുറ്റപ്പണിയുടെ ലാളിത്യം ഒരു അക്വാപോണിക്സ് സിസ്റ്റത്തിന് വളരെ കുറച്ച് അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ മാത്രമേ ആവശ്യമുള്ളൂ മറുവശത്ത്, ഒരു ഹൈഡ്രോപോണിക് സിസ്റ്റത്തിലെ ജലത്തിന്റെ വൈദ്യുതചാലകത ദിവസവും പരിശോധിക്കേണ്ടതുണ്ട്, കാരണം അക്വാപോണിക്സ് സിസ്റ്റത്തിൽ സംഭവിക്കുന്ന സ്വാഭാവിക വളർച്ചാ ആവാസവ്യവസ്ഥയായ ജലം രസതന്ത്രം താരതമ്യേന സ്ഥിരമായിരിക്കും. വെള്ളത്തിലെ അമ്മോണിയ യുടെ അളവും, ph ലെവലും ആഴ്ചയിൽ ഒരിക്കൽ പരിശോധിക്കണം.. കൂടാതെ നൈട്രേറ്റ് ന്റെ അംശം മാസത്തിൽ ഒരു തവണ പരിശോധിക്കണം. ## ഇന്ത്യയിൽ/കേരളത്തിലെ അക്വാപോണിക് ഫാമിംഗ്  ഇന്ത്യയിൽ ജൈവ ഉൽപന്ന വിപണി ശക്തമായി വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഉപഭോക്തൃ അവബോധവും ഓർഗാനിക് ഉൽപന്നങ്ങളെക്കുറിച്ചും അതിന്‍റെ നേട്ടങ്ങളെക്കുറിച്ചും അറിവ് വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. “അക്വാപോണിക്സ് തീർച്ചയായും ഇതിന്‍റെ ഫലമായി പ്രയോജനം നേടാൻ പോകുന്നു, അടുത്ത 2-3 വർഷത്തിനുള്ളിൽ ജൈവ ഉൽപന്നങ്ങളുടെ ആവശ്യകതയിൽ ഇരട്ടി വർദ്ധനവ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. കേരളത്തിലെ കൊച്ചിക്കടുത്തുള്ള ഒരു ചെറിയ തീരദേശ ഗ്രാമമാണ് ചെറായി, 2016 മുതൽ, ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ അക്വാപോണിക്സ് ഗ്രാമം എന്ന വിശേഷണം ചെറായിക്ക് സ്വന്തമാണ്. എന്നിരുന്നാലും, കേരള വിപണിയിൽ എല്ലായ്‌പ്പോഴും മത്സ്യോത്പന്നങ്ങൾക്ക് ഉയർന്ന ഡിമാൻഡുണ്ട്, ഉൽപന്നങ്ങൾ നടാൻ വരുമ്പോൾ, ഉയർന്ന നിക്ഷേപത്തിനായി കൃഷി ചെയ്യാവുന്ന പച്ചക്കറികളേയും പച്ചിലകളേയും കുറിച്ച് വിപണി പഠനം നടത്തണം, തക്കാളി വഴുതന പോലുള്ള സാധാരണ പച്ചക്കറികൾ കൃഷി ചെയ്യരുതെന്ന് നിർദ്ദേശിക്കുന്നു, കാരണം അവ വിപണിയിൽ സുലഭമായി, കുറഞ്ഞ വിലയിൽ ലഭ്യമാണ്. ഉയർന്ന വിലയ്ക്ക് വിൽക്കുന്ന വിദേശ പച്ചക്കറികളുടെ വിപണി പഠിക്കുക. അങ്ങനെ യുള്ള പച്ചക്കറികൾ ഉൽപാദിപ്പിച്ചു കൂടതൽ ലാഭം നേടുന്നതിന് ഈ രീതി സഹായകമാക്കും ## അക്വാപോണിക്സിനുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മത്സ്യം തിലാപ്പിയയാണ് അക്വാപോണിക്സിൽ വളർത്താൻ ഏറ്റവും നല്ല മത്സ്യം, കാരണം അവയ്ക്ക് ചുറ്റുപാടുമായി പൊരുത്തപ്പെടാനും അനുയോജ്യമായ ജലസാഹചര്യങ്ങളെ ചെറുക്കാനും കഴിയും, അവയ്ക്ക് നിരവധി രോഗകാരികളോടും പരാന്നഭോജികളോടും ഒപ്പം സമ്മർദ്ദം കൈകാര്യം ചെയ്യാനും പ്രതിരോധിക്കും 19-Mar-2022Lava Rock ലാവ പാറകൾ പല അക്വാപോണിക്സ് കർഷകരും ഗ്രോ മീഡിയയായി വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു, കാരണം അവ ഭാരം കുറഞ്ഞതും ധാരാളം ഉപരിതല വിസ്തീർണ്ണമുള്ളതുമാണ് ലാവ പാറകൾ സാധാരണയായി പിഎച്ച് ന്യൂട്രൽ, സുഷിരങ്ങൾ, കൂടാതെ സിസ്റ്റത്തിന് നല്ല ഡ്രെയിനേജും വായുസഞ്ചാരവും നൽകുന്നു. ## അക്വാപോണിക്സ് മാർക്കറ്റ്  ഇത്തരം പ്രവണതകൾ കാരണം, ഈ ബിസിനസ് ഇന്റലിജൻസ് റിപ്പോർട്ടിന്റെ കണ്ടെത്തലുകൾ പ്രകാരം, ആഗോള അക്വാപോണിക്സ് മാർക്കറ്റ് വലുപ്പം 2020-ലെ കണക്കനുസരിച്ച് $580 മില്യൺ - $630 മില്യൺ ആണ്. 2025-ൽ അക്വാപോണിക്സ് കൾച്ചറിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന ജൈവ ഉൽപന്നങ്ങൾ കീടനാശിനികളിൽ നിന്നും രാസവളങ്ങളിൽ നിന്നും മുക്തമാണ്, ലോക ബാങ്കിന്റെ രാസവള വില സൂചിക 2020 ൽ 9% വർധിച്ചു, 2025 ൽ മത്സ്യമാലിന്യം 2% വർദ്ധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. ജല ലായകത്തിനുള്ളിൽ വളരുന്നതിനാൽ രാസവളങ്ങളുടെ ചെലവ് തടയുന്നു, ഈ പ്രക്രിയ മുഴുവൻ വിലകൂടിയ കാർഷിക ഉപകരണങ്ങൾ, കാർഷിക യന്ത്രങ്ങൾ, വളങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ജോലിയിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കുന്നു, ഈ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ അക്വാപോണിക്സ് വിപണിയെ ഉയർന്ന ലാഭകരമാക്കുന്നു, കാരണം അത് വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന സാമ്പത്തിക കാര്യക്ഷമതയും പരിസ്ഥിതി സുസ്ഥിരതയും. ## അക്വാപോണിക്സ് കൃഷി ലാഭകരമാണോ ഒരു റസ്റ്റോറന്റ് നടത്തുന്നതിൽ ലാഭമുണ്ടോ? ശരിയായി ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു? അക്വാപോണിക്‌സും ഒരുപാട് ഘടകങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു, 100% ഉറപ്പ് നൽകുന്ന ആരെങ്കിലും നിങ്ങളെ ഒരു സവാരിക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നു, ഇത് ഒരു ഉറപ്പല്ല, മറ്റേതൊരു ബിസിനസ്സിനെയും പോലെ, ശരിയായി ചെയ്താൽ ഇത് വളരെ ലാഭകരമായ ബിസിനസ്സ് ആയിരിക്കും, ഫാമുകൾ അടയ്ക്കുന്നത് ഞങ്ങൾ കണ്ടിട്ടുണ്ട്. വാതിലുകൾ മാത്രമല്ല ചെറിയ ഫാമുകളും വലിയ ഫാമുകളിലേക്ക് വികസിക്കുന്നു ## ഒരു അക്വാപോണിക് സിസ്റ്റം നിർമ്മിക്കുന്നതിനുള്ള ചെലവ്  കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, ഇന്ത്യൻ വിപണിയെക്കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ, ഇത് വില സെൻസിറ്റീവ് മാർക്കറ്റാണ്, ഫൈബർഗ്ലാസ് ടാങ്കുകൾ പോലുള്ള വിലകൂടിയ വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ച് കുറച്ച് വിദേശ കൺസൾട്ടൻറുകൾ ഇവിടെ ഫാമുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നത് ഞങ്ങൾ കാണുന്നു. ഓട്ടോമേറ്റഡ് ഹരിതഗൃഹങ്ങൾ, സോളാർ പാനലുകൾ, ഫാം പണിയുന്നതിനുള്ള ഈ അധികങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം 1 ഏക്കർ ഫാമിന്റെ കാപെക്‌സ് 3 കോടി മുതൽ 5 കോടി രൂപ വരെയാക്കി മാറ്റുന്നു, ഇപ്പോൾ നാമെല്ലാവരും ശുദ്ധമായ ഊർജത്തിനായി തയ്യാറെടുക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും വാണിജ്യപരമായ അർത്ഥമില്ല. 8 രൂപ മുതൽ 4 രൂപ വരെ ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ സബ്‌സിഡി നൽകിയതിനാൽ കൃഷിക്ക് സോളാർ ഉപയോഗിക്കാൻ സോളാറിന് പൊതുവെ 8 മുതൽ 10 വർഷം വരെ ROI സമയമുണ്ട്, അതേസമയം വൈദ്യുതി ചെലവ് യൂണിറ്റിന് 8 രൂപയായി കണക്കാക്കുമ്പോൾ, ഇപ്പോൾ പരിഗണിക്കുമ്പോൾ സബ്‌സിഡിയുള്ള വില യൂണിറ്റിന് 4 രൂപ, സോളാർ യൂണിറ്റിനുള്ള ROI 16 മുതൽ 20 വർഷം വരെ എടുക്കും, അതിനാൽ വാണിജ്യപരമായ അർത്ഥമില്ല, കൂടാതെ കാപെക്‌സിന്റെ പോയിന്റിലേക്ക് മടങ്ങുമ്പോൾ, ഇന്ത്യയിൽ നിങ്ങൾക്ക് ഒരു ചീര 100 രൂപയിൽ കൂടാത്ത വിലയ്ക്ക് വിൽക്കാം. കിലോ മൊത്തക്കച്ചവടത്തിൽ, യു‌എസ്‌എയിൽ ഇത് വളരെ ഉയർന്ന വിലയ്ക്ക് വിൽക്കുന്നു, അതിനാൽ ഒരു ഏക്കർ ഫാം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് നിങ്ങൾ 1 5 കോടിയിൽ കൂടുതൽ ചെലവഴിക്കുകയാണെങ്കിൽ, ഫാം സജ്ജീകരിക്കുന്നതിന് നിങ്ങൾ എത്രമാത്രം ചെലവഴിക്കുന്നു എന്ന കാര്യത്തിൽ നിങ്ങൾ ജാഗ്രത പാലിക്കണം. , ഇത് വളരെ ലാഭകരമായ ഒരു ബിസിനസ്സ് അല്ല, ഇന്ത്യയിൽ ഫാൻസി ഹൈടെക് ഓട്ടോമേറ്റഡ് റോബോട്ടിക് AI & ML അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഹരിതഗൃഹങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല, ഇന്ത്യയിലെ തൊഴിൽ ചെലവേറിയതല്ല, നിങ്ങൾ ശ്രദ്ധിച്ചാൽ ഒരു തൊഴിലാളിക്ക് ഇതെല്ലാം കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ കഴിയും. അതിൽ നിങ്ങളുടെ ഫാം ശരിയായ രീതിയിൽ രൂപകൽപ്പന ചെയ്‌തിരിക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുക, നിങ്ങൾക്ക് മത്സ്യത്തിന്റെയും ചെടികളുടെയും വാണിജ്യ ഉൽപ്പാദനം നേടാൻ കഴിയും, തീർച്ചയായും, കൃത്യമായി എന്താണ് വളർത്തേണ്ടതെന്നും എവിടെ വിൽക്കണമെന്നും നിങ്ങൾക്കറിയാമെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കാൻ നല്ല സാധ്യതയുണ്ട്. ലാഭം എടുത്തു പറയേണ്ട ഒരു കാര്യം കൂടിയുണ്ട്, ഒരേക്കർ ഫാമിൽ നിങ്ങൾ യോഗ്യനാകും വിവിധ സ്കീമുകൾക്ക് കീഴിൽ ഇന്ത്യൻ സർക്കാരിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 40 മുതൽ 50 ലക്ഷം വരെ സബ്‌സിഡി ലഭിക്കുന്നതാണ്…

ഒരു ബിസിനസ്സ് നടത്താൻ അതിയായ അധ്വാനവും കാര്യക്ഷമതയും ആവശ്യമാണ്. ഇതെല്ലാം തുടങ്ങുന്നത് ഒരു ആശയത്തിൽ നിന്നുമായിരിക്കും. ആ ആശയത്തിൽ അടിയുറച്ച് വിശ്വസിക്കുന്നത് ആ ആശയത്തോടുള്ള ഇഷ്ടം കൊണ്ടുകൂടിയാവും. എന്നാൽ പലരുടെയും കയ്യിൽ ഒരു ബിസിനസ്സ് തുടങ്ങാനുള്ള മൂലധനവും മനസാന്നിധ്യവും ഉണ്ടാകും, പക്ഷേ ആശയങ്ങൾ കുറവായിരിക്കും. കേരളം എന്ന സംസ്ഥാനത്തിൽ നിരവധി ബിസിനസ്സ് സാധ്യതകൾ ഉണ്ട്. കേരളത്തിനായുള്ള ബിസിനസ്സ് ആശയങ്ങൾ തിരയുമ്പോൾ, ഇവിടെ ലഭിക്കുന്ന അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കാൻ ശ്രമിക്കണമല്ലോ. അത് തന്നെയാവും ലാഭകരവും.എങ്കിലേ അത് കേരളത്തിൻ്റേതെന്ന് പറയാവുന്ന ബിസിനസ്സ് ആവുകയുള്ളൂ. അത്തരത്തിലുള്ള മികച്ച 10 ആശയങ്ങളാണ് ചുവടെ ചേർക്കുന്നത്. ## ഗൃഹാലങ്കാര ബിസിനസ്സ്  ഏറ്റവും വലിയ തോതിൽ വളർന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ബിസിനസ്സാണ് ഗൃഹാലങ്കാര ബിസിനസ്സ്. ഗൃഹം അലങ്കരിക്കാനും മോടി കൂട്ടാനും എല്ലാവർക്കും കൂടുതൽ ഉത്സാഹമാണ് ഇപ്പോൾ. ഒരു വീടിൻ്റെ ഇൻ്റീരിയർ ഡിസൈനിങ്ങിൻ്റെ കൂടെ തന്നെ പ്രാധാന്യത്തോടെ ചെയ്യുന്നതാണ് ഗൃഹത്തിലെ മറ്റ് പല അലങ്കാര പണികളും. വാൾ ആർട്ടുകൾ, ഡിസൈനിംഗ് അക്‌സസറികൾ, ഡിസൈനർ പൂചട്ടി, തുടങ്ങി മെഴുകുതിരികൾ വരെ ഗൃഹാലങ്കാര വസ്തുക്കളിൽ പെടുന്നു. ഇതിൽ കേരളത്തിൻ്റേതായ തനത് കാര്യങ്ങൾ മാത്രം ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിച്ചാൽ അത് കേരളത്തിൻ്റെ സ്വന്തം ഗൃഹാലങ്കാര ബിസിനസ്സായി മാറും. കേരളത്തിൽ സുലഭമായി ലഭിക്കുന്ന കാര്യമാണ് തേങ്ങയും ചകിരിയുമൊക്കെ. ഇതൊക്കെ വച്ച് നിരവധി അലങ്കാര വസ്തുക്കൾ ഉണ്ടാക്കാൻ സാധിക്കും.ചിരട്ട വച്ച് തന്നെ ചായ പാത്രം, കളിപ്പാട്ടങ്ങൾ, ചിരട്ടയിലെ മെഴുകുതിരി, റാന്തൽ വിളക്ക്, ശിൽപങ്ങൾ അങ്ങനെ അനവധി അലങ്കാര സാധനങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കാൻ സാധിക്കും. അത് ഉണ്ടാക്കാനും വിൽക്കാനുമുള്ള കഴിവുണ്ടെങ്കിൽ മികച്ച ബിസിനസായി വളർത്താവുന്ന ഒന്നാണിത്. നേരിട്ടുള്ള വിൽപ്പനയുടെ കൂടെ തന്നെ ഇ-കൊമേഴ്സ് രീതിയിൽ ഓൺലൈനിലൂടെയും ചിരട്ടയിൽ തീർത്ത അലങ്കാര സാധനങ്ങൾ വിൽക്കാൻ സാധിക്കും. ## ഗ്ലാമ്പിങ്  ഗ്ലാമർ ആയിട്ടുള്ള ക്യാമ്പിങ്ങിൻ്റെ ചുരുക്കപ്പേരാണ് ഗ്ലാമ്പിങ്. കുറച്ചുകൂടി സുരക്ഷിതത്വവും എന്നാൽ ആഡംബരപൂർണ്ണമായ ക്യാമ്പിംഗ് അനുഭവം നൽകുന്നതാണ് ഗ്ലാമ്പിങ്.കേരളത്തിൻ്റെ പ്രകൃതി ഭംഗിയെയും ടൂറിസം സാധ്യതകളെയും ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു ബിസിനസ്സ് ആശയമാണ് ഗ്ലാമ്പിങ് എന്നത്. കേരളത്തിലെ പശ്ചിമട്ട ഘട്ടത്തിലെ കുന്നുകൾ പ്രകൃതി മനോഹരങ്ങളാണ്. അവിടേക്ക് കൂടുതൽ സഞ്ചാരികളും എത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഈ അവസരം മുതലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞാൽ ഗ്ലാമ്പിങ് എന്ന ബിസിനസ്സ് തഴച്ചു വളരുക തന്നെ ചെയ്യും. കൂടുതലും കുടുംബങ്ങൾ ഇത്തരം കുന്നുകളിൽ ട്രെക്ക് ചെയ്ത് വന്ന് അവിടെ ടെൻ്റിൽ സ്റ്റേ ചെയ്യാനൊന്നും താല്പര്യപ്പെടുന്നില്ല. അതിനു ഒരേയൊരു കാരണം സുരക്ഷിതമാണോ എന്ന പേടി മാത്രമാണ്. അത് മാറ്റാൻ സാധിച്ചാൽ ഇപ്പോൾ യുവാക്കൾ വരുന്നതുപോലെ തന്നെ കുടുംബങ്ങളും ഗ്ലാമ്പിങ് എന്ന ആശയത്തിൽ ആകൃഷ്ടരായി വന്നുചേരും. ആ ഒരു സംസ്കാരം വളർത്തിയെടുക്കുക എന്നതാണ് ഈ ബിസിനസ്സിൻ്റെ വിജയം. കൂടാതെ വിശേഷപ്പെട്ട ദിനങ്ങൾ ആഘോഷിക്കാനും പാകത്തിനുള്ള ടെൻ്റുകളും സജീകരിച്ചാൽ ഗ്ലാമ്പിങ് കൂടുതൽ രസകരമാകും. ## വെള്ളം വിൽക്കാം  കഴിഞ്ഞ തലമുറയിലെ മനുഷ്യർ ഒരിക്കൽപോലും വിചാരിച്ചുകാണില്ല, വെള്ളം വാങ്ങാൻ കിട്ടുന്ന ഒരു അവസ്ഥ വരുമെന്ന്. അത്രയ്ക്കും ആവശ്യം ജലത്തിന് വരികയും എന്നാൽ ജല ദൗർലഭ്യം കൂടി കൂടി വരികയും ചെയ്യുന്നു. അതേ സമയം തന്നെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ മഴ കിട്ടുന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് കേരളം. കേരളത്തിൽ പ്രതിവർഷം ശരാശരി 3107 മില്ലിമീറ്റർ മഴ ലഭിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ ശരാശരി കണക്ക് 1197 മില്ലിമീറ്റർ ആയിരിക്കെ ആണ് ഇത്. മുകളിൽ പറഞ്ഞ രണ്ടു കാര്യങ്ങളെയും കൂട്ടി വായിക്കുമ്പോൾ ഒരു ബിസിനസ്സ് ആശയം ഉരുത്തിരിഞ്ഞു വരുന്നില്ലേ. അതെ, നമ്മൾ ഒഴുക്കികളയുന്ന മഴവെള്ളം സംഭരിച്ചാൽ അതിൽ നിന്നും ബോട്ടിലിൽ വിൽക്കുന്ന വെള്ളം ഉണ്ടാകുന്ന ബിസിനസ്സ് മാതൃക രൂപീകരിക്കാവുന്നതെയുള്ളു. ഓരോ വീട്ടുകാർക്കുപോലും ഈ ബിസിനസ്സ് തുടങ്ങാവുന്നതാണ്. അതുവഴി ഇപ്പോഴുള്ള ജല ദൗർലഭ്യം കുറയുകയും കൂടാതെ വെള്ളത്തിനു വിപണിയിലുള്ള വില കുറയുകയും ചെയ്യും. ## പഴങ്ങൾ കൊണ്ട് ബിസിനസ്സ്  കേരളത്തിൽ സുലഭമായി വളരുന്ന ഫലങ്ങളാണ് ചക്കയും മാങ്ങയും. അതിൻ്റെ കാലം അനുസരിച്ച് കിട്ടികൊണ്ടിരിക്കുന്ന പഴങ്ങളാണ്. ഇവയിൽ തന്നെ ഒരു ബിസിനസ്സ് മോഡൽ ഉണ്ടാക്കാമല്ലോ. ചക്കയും മാങ്ങയും വിൽക്കുന്ന കാര്യമല്ല പറയുന്നത്. അതിൻ്റെ വിവിധ രൂപഭാവങ്ങൾ മാറ്റിയും വിൽക്കാം. ചക്ക കൊണ്ട് ചക്ക ചിപ്സ്, ചക്കക്കുരുപ്പൊടി, ചക്കവരട്ടി, ചക്ക അച്ചാർ, ചക്ക ജാം, ചക്ക സ്ക്വാഷ്, ചക്ക ഐസ്ക്രീം ഒക്കെ ഉണ്ടാക്കാവുന്നതാണ്. ഇത് ഒരു ബിസിനസ്സ് ആക്കി തുടങ്ങാവുന്നതാണ്. ഇതുപോലെതന്നെയാണ് മാങ്ങയുടെ കാര്യവും. കായയെയും പഴത്തിനെയും കായ വറുത്തതിനെയൊന്നും മറക്കുന്നില്ല. ഇവയൊക്കെ ബേക്കറികൾ വഴിയുള്ള വിൽപ്പനയും അല്ലെങ്കിൽ ഇ-കൊമേഴ്സ് രീതിയിൽ ഓൺലൈൻ വഴിയും വിൽക്കാവുന്നതാണ്. കേരളത്തിൽ സുലഭമായ എന്നാൽ പഴായി പോകുന്ന ഇത്തരം പഴവർഗങ്ങൾ വച്ച് ബിസിനസ്സ് പടുത്തുയർത്താം. ## കുഞ്ഞ് കൃഷികൾ ബിസിനസ്സ് ആക്കാം  കൊറോണയുടെ ലോക്ക്ഡൗൺ കാലത്ത് എല്ലാവരും പലതരം പരീക്ഷണങ്ങളിൽ ആയിരുന്നു. അവയിൽ ഒന്നാണ് മൈക്രോ ഗ്രീൻ കൃഷി. വിത്ത് മുളപ്പിച്ച് വെള്ളം മാത്രം കൊടുത്തു ചെടിയെ വളർത്തിയെടുക്കുന്ന രീതിയാണ് മൈക്രോ ഗ്രീൻ എന്നു പറയുന്നത്. ഇതു എല്ലാവരും വീട്ടാവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഇത്തരം ചെറു കൃഷികൾ വലിയ തോതിൽ ചെയ്തു ഒരു ബിസിനസ്സ് ആക്കിയെടുക്കാവുന്നതാണ്. അടുത്തുള്ള സൂപ്പർ മാർക്കറ്റുകളിലും മറ്റും ഇത് വിൽക്കുകയും ചെയ്യാം. ഇതേ രീതിയിൽ തന്നെ ചെയ്യാവുന്ന മറ്റൊരു കൃഷിയാണ് കൂൺ കൃഷി. കൂൺ കൃഷി തുടങ്ങാൻ ഒരു വീട് തന്നെ ധാരാളം. മറ്റൊരു കൃഷി മീൻ കൃഷിയാണ്. കേരളത്തിൽ മീനിന് ആവശ്യക്കാർ ഏറെയാണ്.അതുകൊണ്ട് തന്നെ മീൻ കൃഷി ലാഭകരമാവുകയും ചെയ്യും. കൃഷിയെ തന്നെ ബിസിനസ്സ് ആക്കിയെടുക്കുന്നത് ആൾക്കാർക്ക് കൃഷിയിലേക്ക് വരാനുള്ള പ്രചോദനം ആവുകയും ചെയ്യും. ## വളർത്തുമൃഗങ്ങൾക്കുള്ള സ്ഥാപനം  ഓമന മൃഗങ്ങളെ വളർത്തുന്നവരുടെ എണ്ണം ഇപ്പോൾ കേരളത്തിൽ കൂടി വരുന്നു. എന്നാൽ ഇവയെ പരിപാലിക്കാൻ വേണ്ടിയുള്ള സംവിധാനങ്ങൾ കേരളത്തിൽ കുറവാണ്. വളർത്തുമൃഗങ്ങളെ വളർത്തുന്നവർ അവരെ തങ്ങളുടെ സ്വന്തം കുഞ്ഞിനെപ്പോലെയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ അവയ്ക്ക് വേണ്ടിയുള്ള ഒരു ബിസിനസ്സ് ആരംഭിക്കുമ്പോൾ കൂടുതൽ പിന്തുണയും കിട്ടും. വളർത്തു മൃഗങ്ങൾക്ക് എന്തൊക്കെ ആവശ്യങ്ങൾ ഉണ്ടോ അതൊക്കെ നിറവേറ്റുന്ന സേവനങ്ങൾ ആ സ്ഥാപനത്തിൽ കൊടുക്കാം. തൻ്റെ അരുമ മൃഗങ്ങളെ ആക്കി പോകാവുന്ന പെറ്റ് ഡേ കെയർ സെൻ്റർ, അവയുടെ സൗന്ദര്യ സംരക്ഷണത്തിനായി പെറ്റ് മാനിക്യൂർ, ഭക്ഷണ വിഭവങ്ങൾക്കായി പെറ്റ് ബേക്കറി, അവയ്ക്ക് വേണ്ടിയുള്ള കളിപ്പാട്ടങ്ങൾ, വസ്ത്രങ്ങൾ… അങ്ങനെ പലതരം ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഒരു ബിസിനസ്സ് തുടങ്ങാവുന്നതാണ്. കേരളത്തിൽ ഇത്തരം ബിസിനസുകൾ ഇപ്പോൾ കുറവായതുകൊണ്ട് ഇതൊരു പുതിയ തുടക്കമാവും. ## വിർജിൻ വെളിച്ചെണ്ണ ബിസിനസ്സ്  തേങ്ങയുടെ പാലിൽ നിന്നും ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കുന്ന വെളിച്ചെണ്ണയെയാണ് വിർജിൻ വെളിച്ചെണ്ണ അഥവാ ഉരുക്ക് വെളിച്ചെണ്ണ എന്ന് വിളിക്കുന്നത്. തേങ്ങകൾ സുലഭമായി ലഭിക്കുന്ന കേരളത്തിൽ ഉരുക്ക് വെളിച്ചെണ്ണയുടെ ഒരു ബിസിനസ്സ് തുടങ്ങുമ്പോൾ അസംസ്കൃത വസ്തുവിന് വേണ്ടിയുള്ള തിരച്ചിൽ കുറയ്ക്കാമല്ലോ. ഔഷധം എന്ന നിലയിലാണ് ഉരുക്ക് വെളിച്ചെണ്ണ വിപണിയിൽ പ്രിയമേറുന്നത്. ഓർമ്മ ശക്തി വർധിപ്പിക്കാൻ, തൈറോയ്ഡ് പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ, വായുടെ ആരോഗ്യം നിലനിർത്താൻ, പൈൽസും അപസമാരത്തിവും ഒക്കെ മാറാൻ ഉരുക്ക് വെളിച്ചെണ്ണ എന്ന ഔഷധം ഉത്തമമാണ്. ലിറ്ററിന് 1200 രൂപ മുതൽ 2500 രൂപ വരെയാണ് ഇതിന് വിപണി വില. ചെറിയ മുതൽ മുടക്കിൽ വലിയ ലാഭം ഉണ്ടാക്കാവുന്ന ബിസിനസ്സ് ആണ് വിർജിൻ വെളിച്ചെണ്ണയുടെ ബിസിനസ്സ്. കേരളത്തിൻ്റെ തനതായ നാളികേരത്തിൽ നിന്നും ആരോഗ്യ സമ്പുഷ്ടമായ ഒരു ബിസിനസ്സ് മാതൃക എന്തുകൊണ്ടും ആൾക്കാർ സ്വീകരിക്കും. ## കളയാതെ എടുത്ത് ബിസിനസ്സ് ചെയ്യാം  നമ്മൾ വീട്ടിൽ നിന്നും മാറ്റി വയ്ക്കുന്ന സാധനങ്ങൾ വിപണിയിൽ വലിയ വിലയാണ് എന്ന് കേട്ടാൽ ഞെട്ടില്ലേ. എങ്കിൽ ഞെട്ടാൻ തയ്യാറായിക്കോളൂ. 1 കിലോ ചാരത്തിന് ആമസോണിൽ 200 രൂപയ്ക്ക് മുകളിലാണ് വില. 4 കിലോ ചിരട്ടയ്ക്ക് 400 രൂപയാണ് വില. 1 കിലോ ചകിരിയ്ക്ക് 90 രൂപയാണ്.ഇവയെല്ലാം നമ്മുടെ വീട്ടിൽ കിട്ടുന്ന സാധനങ്ങൾ ആണ്. നമ്മൾ വെറുതെ കളയുന്ന സാധനങ്ങൾ. ഇതിൽ ഒരു ബിസിനസ്സ് തുടങ്ങാമല്ലോ. ഓരോ വീട്ടിൽ നിന്നും ഇത്തരം കാര്യങ്ങൾ ശേഖരിച്ച് അതിൻ്റേതായ രീതിയിൽ വിപണിയിലോ അല്ലെങ്കിൽ ഓൺലൈൻ വിപണിയിലോ വിൽക്കാവുന്നതാണ്. ശേഖരിക്കാനും അത് ഒരുക്കാനും മാത്രമുള്ള പണിയേ വരുന്നുള്ളൂ. ## പഴയ തുണികൾ കൊണ്ടും ബിസിനസ്സ്  നമ്മുടെ ഒക്കെ വീടുകളിൽ കുട്ടികൾ ധരിച്ച ഉടുപ്പ്, പാവാട, ഷർട്ട്, മറ്റ് തുണിത്തരങ്ങൾ ഒക്കെ മോശമാവും മുൻപേ ഉപേക്ഷിക്കാറുണ്ട്. ഒന്നുങ്കിൽ അത് കുട്ടിക്ക് വേണ്ട എന്ന് പറയുന്നതുകൊണ്ട്, അല്ലെങ്കിൽ കുട്ടിയുടെ വളർച്ച വേഗത്തിൽ ആവുന്നതുകൊണ്ട്. രണ്ടായാലും ആ വസ്ത്രം ഉപയോഗിക്കാതെ കത്തിച്ചു കളയുകയായിരിക്കും പതിവ്. എന്നാൽ അത് മറ്റൊരാൾക്ക് ഗുണമാവുന്ന കാര്യം ആലോചിച്ചു നോക്കു. അതെ, പഴയ തുണികൾ കൊണ്ട് ഒരു ബിസിനസ്സ്. എല്ലാവരും പുതിയ തുണിത്തരങ്ങൾ ആണ് വാങ്ങുന്നത്.എന്നാൽ പഴയ തുണികൾ പകുതി വിലയ്ക്ക് കിട്ടിയാലോ. അതും ലാഭം തന്നെ. പഴയ തുണികൾ വീടുകളിൽ നിന്നും ശേഖരിച്ച് അതിൽ കേടുകൾ ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് പരിഹരിച്ച് വിൽക്കാം. റിഫർബിഷ്ട് ഫോണുകളുടെ വിപണി പോലെ, സെക്കൻഡ് ഹാൻഡ് പുസ്തകങ്ങളുടെ വിപണി പോലെ സെക്കൻഡ് ഹാൻഡ് തുണിത്തരങ്ങൾ. കുട്ടികളുടെ തുണികൾ മാത്രമാക്കേണ്ട, കല്യാണത്തിന് വാങ്ങുന്ന ഷർവാണി, ലെഹംഗ പോലുള്ള തുണിത്തരങ്ങളും പിന്നീട് ഉപയോഗിക്കാത്ത ഏത് തുണിത്തരവും ഇത്തരം വിപണിയിൽ വിൽക്കാവുന്നതാണ്. അത് വഴി കുമിഞ്ഞു കൂടുന്ന വസ്ത്ര മാലിന്യങ്ങളും കുറയ്ക്കാവുന്നതാണ്. ## കേരളം പുനസൃഷ്ടിക്കാം  വടക്കേ ഇന്ത്യയിൽ പോയാൽ അവിടെ ചില ഫാമുകൾ കാണാം. വെറും ഫാമുകൾ അല്ല, ഒരു ബിസിനസ്സ് മോഡൽ പോലെ ഉണ്ടാക്കിയെടുത്ത ഫാം ആണ്. ആ ഫാമിൽ അവിടത്തെ ഗ്രാമങ്ങളുടെ ചെറിയ പതിപ്പുണ്ടാകും, വളർത്തു മൃഗങ്ങൾ ഉണ്ടാകും, കൃഷി ഉണ്ടാകും. ഇതൊക്കെ കാണുന്നതിനുമൊപ്പം കുട്ടികൾക്ക് കളിക്കാനും, മൺ പാത്രങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാനും, വിവിധ തരത്തിലുള്ള ഭക്ഷണം കഴിക്കാനും സൗകര്യമുണ്ട്. ഇത് നമുക്ക് കേരളത്തിലും ചെയ്യാവുന്നതാണ്. വിദേശികൾക്ക് മാത്രമല്ല, കേരളീയർക്കും വിശേഷ ദിവസങ്ങളിൽ കുടുംബങ്ങളുടെ ഒപ്പം ഒരുദിവസം ഒന്നു കൂടാൻ നല്ല സ്ഥലമായി മാറുകയും ചെയ്യും. ഇവിടേക്ക് കയറാനുള്ള പാസ്സിലൂടെ ബിസിനസ്സ് നടത്തുകയും ചെയ്യാം. യുവതലമുറയിൽ പെട്ട പലരും പഴയ കേരള ജീവിതങ്ങളോ കൃഷി രീതികളോ കണ്ടിട്ടുണ്ടാകില്ല. അവർക്കും അതൊരു പുതിയ അനുഭവം നൽകും. ഇതിൽ ആയുർവേദവും യോഗയും കേരളത്തിൻ്റെ എല്ലാം ഉൾപ്പെടുത്തുകയും അതിൻ്റെ നല്ല വശങ്ങൾ പരിചയപ്പെടുത്തുകയുമാവാം. ഈ മികച്ച 10 ആശയങ്ങളിൽ നിന്ന് നിങ്ങൾക്കും ഒന്ന് തിരഞ്ഞെടുത്ത് ഒരു ബിസിനസ്സ് തുടങ്ങാം. കേരളത്തിനായുള്ള ബിസിനസ്സ്.